[101 Bài Học Giúp Bạn Trở Thành Huấn Luyện Viên Giao Dịch Của Chính Mình] - Bài 26: Nuôi dưỡng một tâm trí tĩnh lặng

Xin chào cả nhà!

Brett Steenbarger là một trong những chuyên gia hàng đầu về tâm lý giao dịch, với nhiều năm kinh nghiệm huấn luyện các trader chuyên nghiệp và chia sẻ kiến thức qua các cuốn sách kinh điển như cuốn "The Psychology of Trading" và "Enhancing Trader Performance".

Trong cuốn "The Daily Trading Coach", ông mang đến một hướng tiếp cận thực tiễn, giúp các trader tự trở thành huấn luyện viên của chính mình để phát triển kỹ năng, rèn luyện tư duy và cải thiện hiệu suất giao dịch.




Với 101 bài học súc tích, cuốn sách này không chỉ cung cấp những chiến lược tâm lý, mà còn hướng dẫn bạn những phương pháp áp dụng ngay vào thực tế giao dịch hàng ngày.

Series này sẽ giúp bạn khám phá những bài học quan trọng từ cuốn "The Daily Trading Coach" và cách tận dụng chúng để nâng cao hiệu quả giao dịch cũng như phát triển bản thân một cách toàn diện.

Hãy cùng bắt đầu hành trình trở thành một nhà giao dịch với tâm lý vững vàng và kỷ luật hơn nhé!


Mục tiêu của cuốn "The Daily Trading Coach" là dạy bạn càng nhiều càng tốt về việc tự huấn luyện, để bạn có thể tự hướng dẫn bản thân đến thành công trên thị trường tài chính. Từ khóa quan trọng trong tiêu đề là “Hàng Ngày.” Cuốn sách này được thiết kế để trở thành một tài liệu mà bạn có thể sử dụng mỗi ngày nhằm phát huy thế mạnh và khắc phục điểm yếu của mình.

Sau khi viết hai cuốn sách—"The Psychology of Trading" (Tâm Lý Giao Dịch) và "Enhancing Trader Performance" (Nâng Cao Hiệu Suất Giao Dịch)—cùng với hơn 1.800 bài viết trên blog TraderFeed (www.traderfeed.blogspot.com/), tôi từng nghĩ rằng mình đã bao quát khá đầy đủ lĩnh vực tâm lý giao dịch. Tuy nhiên, chỉ ba năm sau khi xuất bản cuốn sách về hiệu suất giao dịch, tôi lại một lần nữa cầm bút (điện tử) để hoàn thành bộ ba cuốn sách về tâm lý giao dịch, lần này tập trung vào quá trình tự huấn luyện.

Hai thực tế đã dẫn đến sự ra đời của cuốn "The Daily Trading Coach". Trước hết, khi xem xét lưu lượng truy cập trên blog TraderFeed, tôi nhận thấy rằng một lượng lớn độc giả—khoảng một phần ba—truy cập trang web trong vòng một giờ trước khi thị trường mở cửa. Điều này khiến tôi thấy thú vị, vì hầu hết các bài viết trên blog không cung cấp lời khuyên giao dịch cụ thể. Thay vào đó, chúng tập trung vào các chủ đề về tâm lý và hiệu suất giao dịch—những nội dung có giá trị bất kể thời gian nào trong ngày.

Khi tôi hỏi một nhóm độc giả đáng tin cậy về xu hướng này, họ trả lời rằng họ đang sử dụng blog như một dạng “huấn luyện viên giao dịch thay thế.” Việc đọc lại các bài viết giúp họ nhắc nhở bản thân về kế hoạch và ý định trước khi bước vào “chiến trường tài chính.” Điều này càng được củng cố khi tôi thu thập số liệu thống kê về những bài viết phổ biến nhất trên blog. Phần lớn trong số đó là những bài viết thực tiễn về tâm lý giao dịch. Hầu hết đều có nội dung mang tính động viên, dù đôi khi thách thức những giả định của người đọc. Có vẻ như các nhà giao dịch đang tìm kiếm sự hướng dẫn và phần nào đó tìm thấy nó trong blog.

Thực tế thứ hai định hình nên cuốn sách này là sự phát triển của xuất bản điện tử và những thay đổi nhanh chóng trong ngành xuất bản. Cho đến thời điểm đó, số lượng sách điện tử (e-book) dành cho các nhà giao dịch vẫn còn rất ít. Ngay cả khi có, chúng cũng chỉ đơn thuần là phiên bản điện tử của sách in. Dù xuất bản điện tử mang lại sự tiện lợi và hấp dẫn, hầu hết các nhà giao dịch mà tôi tham khảo ý kiến đều không chủ động tìm kiếm hoặc sử dụng e-book. Lý do phổ biến nhất là họ không muốn dành hàng giờ ngồi trước màn hình để đọc thông tin sau cả một ngày giao dịch căng thẳng. Tôi nhanh chóng nhận ra rằng những người tham gia thị trường tài chính không sử dụng phương tiện điện tử theo cùng cách họ tiếp cận sách in. Điều đó khiến tôi suy nghĩ về việc viết một cuốn sách theo một cách khác—một cuốn sách phù hợp hơn với kỷ nguyên xuất bản điện tử nhưng cũng có thể sử dụng dưới dạng bản in.

Khi kết hợp hai quan sát trên, bạn sẽ hiểu được tầm nhìn dẫn đến cuốn sách này: một "huấn luyện viên giao dịch trong một cuốn sách" mà bạn có thể dễ dàng đọc trên màn hình cũng như trên giấy. Mục tiêu là tích hợp nội dung từ blog và sách, tạo ra những “bài học” thực tế giúp nhà giao dịch trở thành huấn luyện viên của chính mình. Cuốn "The Daily Trading Coach" gồm 101 bài học, mỗi bài dài vài trang. Mỗi bài học tuân theo một cấu trúc chung: xác định một thách thức trong trading, đề xuất cách tiếp cận để vượt qua thử thách đó, và cung cấp một bài tập hoặc nhiệm vụ cụ thể để thực hành.

Các chương của sách độc lập với nhau: bạn có thể đọc theo thứ tự hoặc sử dụng mục lục để tìm ngay bài học phù hợp nhất với tình huống giao dịch hiện tại của bạn. Không giống như một cuốn sách truyền thống mà bạn đọc từ đầu đến cuối trong vài lần ngồi đọc, cuốn sách này được thiết kế để bạn tiếp thu từng bài học một, áp dụng vào quá trình phát triển bản thân với tư cách một nhà giao dịch. Giống như blog, nó là một lời nhắc nhở trên màn hình về những điều bạn nên làm khi bạn ở trạng thái tốt nhất. Nhưng hơn cả blog, đây còn là một lộ trình với những hiểu biết thực tế và công cụ giúp bạn khám phá và phát huy tối đa khả năng của chính mình.

Tham vọng của tôi là gói gọn trong 101 bài học này nhiều kiến thức hữu ích và phương pháp thực tiễn hơn những gì bạn có thể nhận được từ nhiều hội thảo đắt tiền hay các buổi huấn luyện cá nhân, mà với chi phí thấp hơn rất nhiều. Thường thì, mục tiêu của các nhà tổ chức hội thảo và huấn luyện viên là biến bạn thành khách hàng lâu dài. Nhưng mục tiêu của cuốn sách này hoàn toàn ngược lại: cung cấp cho bạn công cụ để tự trở thành huấn luyện viên của chính mình, giúp bạn phát triển cả về mặt nghề nghiệp lẫn cá nhân. Nói cách khác, đây là một cuốn cẩm nang về tâm lý giáo dục—một hướng dẫn thực tế để cải thiện bản thân và nâng cao hiệu suất của bạn.

Nhìn vào mục lục, bạn sẽ thấy rằng mỗi chương trong số 10 chương đều chứa 10 bài học. Các chương này bao quát nhiều chủ đề liên quan đến tâm lý và hiệu suất giao dịch, bao gồm các bài học cụ thể về cách áp dụng các phương pháp trị liệu tâm lý ngắn hạn theo hướng phân tâm học, nhận thức và hành vi để thay đổi các mô thức hành vi tiêu cực và hình thành những thói quen tích cực mới.

Hai chương cuối đặc biệt thú vị: Chương 9 bao gồm quan điểm tự huấn luyện từ 18 nhà giao dịch thành công, những người thường xuyên chia sẻ công việc của họ trực tuyến. Chương 10 thực hiện lời hứa lâu năm với độc giả của TraderFeed, hướng dẫn cách nhận diện mô hình lịch sử trong giao dịch bằng Excel. Mỗi bài học đều đi kèm với bài tập và gợi ý thực hành (“Coaching Cues”) giúp bạn áp dụng ý tưởng vào thực tế.

Vâng, mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn trở thành huấn luyện viên giao dịch của chính mình. Nhưng nếu nhìn kỹ vào tiêu đề các chương và bài học, bạn sẽ nhận ra rằng mục đích lớn hơn của nó là giúp bạn tự huấn luyện bản thân trong cuộc sống. Những thử thách và sự không chắc chắn mà ta đối mặt khi giao dịch—việc theo đuổi phần thưởng trong khi chấp nhận rủi ro—cũng xuất hiện trong sự nghiệp và các mối quan hệ cá nhân, không chỉ trong thị trường tài chính. Những kỹ thuật giúp bạn làm chủ bản thân với tư cách một nhà giao dịch cũng sẽ hữu ích trong mọi lĩnh vực khác của cuộc sống. Theo nghĩa đó, mục tiêu không chỉ là kiếm tiền trên thị trường, mà là thịnh vượng trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Nếu cuốn sách này có thể trở thành một công cụ giúp bạn đạt được sự thịnh vượng, cả trong và ngoài thị trường tài chính, tôi sẽ rất lấy làm vinh hạnh.





Quá ít người trong chúng ta thực sự hóa thân vào những lý tưởng của chính mình. Chúng ta có điểm mạnh và tài năng, ước mơ và khát vọng. Nhưng nếu nhìn vào từng giờ, từng ngày, không nhiều lý tưởng trong số đó được thể hiện một cách cụ thể. Ngày tháng trôi qua, rồi thành năm, và—tại một thời điểm nào đó đầy tiếc nuối—chúng ta ngoái nhìn cuộc đời và tự hỏi nó đã trôi đi đâu mất.

Điều đó có thể là bạn—một người trung niên nhìn lại quá khứ và nghĩ: "Lẽ ra tôi có thể đã trở thành một người xuất chúng." Hoặc, bạn có thể chọn một kịch bản khác cho cuộc đời mình. Bạn có thể trở thành diễn viên chính của lý tưởng và hiện thực hóa chúng.

Nếu bạn nghĩ rằng đây là một phần mở đầu kỳ lạ cho một cuốn sách về giao dịch, bạn đã đúng. Cuốn sách này không bắt đầu với cung và cầu, mô hình giao dịch hay quản lý vốn. Nó bắt đầu với bạn và những gì bạn muốn từ cuộc sống. Trong ngữ cảnh này, trading không chỉ đơn thuần là mua, bán và phòng vệ rủi ro: nó là một phương tiện để làm chủ bản thân và phát triển chính mình.

Mỗi nhà giao dịch, dù có nhận thức được hay không, đều là một doanh nhân. Họ mở một "công ty" giao dịch của riêng mình và cạnh tranh trên thị trường. Họ tìm kiếm và theo đuổi cơ hội, đồng thời bảo vệ vốn của mình. Họ không ngừng hoàn thiện và mở rộng kỹ năng; họ chấp nhận rủi ro có tính toán. Là doanh nhân, nhà giao dịch bắt đầu với niềm tin rằng họ mang lại giá trị cho thị trường. Nhưng giữa những thất bại không thể tránh khỏi, những giờ làm việc kéo dài, nguồn lực hạn chế, rủi ro và sự bất định, thật khó để duy trì sự lạc quan ấy. Dễ dàng hơn nhiều khi gác lại những ước mơ và từ bỏ nỗ lực hiện thực hóa lý tưởng mỗi ngày.

Tuy nhiên, có những nhà giao dịch không thể từ bỏ khát vọng của mình. Giống như loài bướm đêm bị thu hút bởi ánh sáng xa xăm, họ vẫn theo đuổi nó dù đôi khi bị thiêu cháy. Với những tâm hồn cao quý ấy, tôi xin dành tặng cuốn sách này.

Khi tôi làm việc với các nhà giao dịch và quản lý danh mục đầu tư tại các quỹ đầu cơ, công ty giao dịch độc quyền và ngân hàng đầu tư, tôi không dạy họ cách giao dịch. Phần lớn trong số họ sử dụng các chiến lược khác tôi và hiểu rõ thị trường của họ hơn tôi bao giờ hết. Thay vào đó, tôi tìm ra điểm mạnh của họ. Tôi học cách họ giao dịch hiệu quả và giúp họ xây dựng sự nghiệp từ chính những gì họ đã làm tốt. Giống như cá không thể nhận thức được nước vì chúng đã sống trong đó từ khi sinh ra, chúng ta thường không nhìn ra được những tài sản cá nhân của mình. Mỗi người trong chúng ta là một sự kết hợp độc đáo giữa kỹ năng, tài năng, điểm mạnh, xung đột nội tâm và điểm yếu. Nhưng cũng giống như một doanh nghiệp mới phải tận dụng điểm mạnh của người sáng lập, sự nghiệp giao dịch cũng phụ thuộc vào tài sản—cả về mặt cá nhân lẫn tài chính—của nhà giao dịch. Với vai trò huấn luyện viên, công việc của tôi là giúp họ bước ra khỏi “môi trường nước” tâm lý của mình và nhận ra những tài sản quý giá đã luôn ở xung quanh họ—những tài sản có thể mang lại lợi ích suốt đời.

Chưa bao giờ việc tự huấn luyện lại quan trọng đối với nhà giao dịch như hiện tại. Khi tôi viết những dòng này, chúng ta đang chứng kiến mức độ biến động thị trường chưa từng thấy kể từ sau Thế chiến thứ hai. Biến động giá mang lại cơ hội nhưng cũng đi kèm rủi ro. Những nhà giao dịch không thể lùi lại một bước, nhận diện diễn biến thị trường và điều chỉnh chiến lược đã chịu tổn thất đáng kể. Ngược lại, những ai biết tận dụng cuộc khủng hoảng để thoát khỏi “vùng nước giao dịch”, giảm thiểu rủi ro và tìm kiếm cơ hội mới chính là những người sẵn sàng gặt hái những phần thưởng sự nghiệp.

Cuốn sách bạn đang đọc được viết để đồng hành cùng bạn trên hành trình giao dịch này. Nó được tổ chức thành 101 bài học. Mỗi bài học xác định một thách thức và đưa ra một bài tập cụ thể giúp bạn tiến bộ trong việc đối mặt với thách thức đó. Những bài học này được thiết kế như những bài suy ngẫm để bắt đầu ngày giao dịch của bạn—những lời huấn luyện giúp bạn phát huy phiên bản tốt nhất của chính mình. Theo thời gian, khi bạn đọc và thực hành những bài học này, những lời khuyên huấn luyện sẽ trở thành tiếng nói nội tâm của bạn. Bạn bắt đầu bằng cách nhập vai vào những lý tưởng của cuốn sách và cuối cùng, bạn sống theo chúng, biến chúng thành của riêng mình. Bạn trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình.

Nếu mỗi ngày bạn đọc một đoạn ngắn và gieo những ý tưởng đúng đắn vào tâm trí, điều đó giúp bạn ưu tiên hóa mục tiêu trong cuộc sống và trading. Và nếu điều đó giúp bạn tránh đi một giao dịch tệ mỗi tuần và không bỏ lỡ một giao dịch tốt mà lẽ ra bạn đã bỏ qua—hãy nghĩ xem điều đó sẽ mang lại lợi ích cá nhân và tài chính lớn đến mức nào. Nhưng cũng giống như viên thuốc không thể phát huy tác dụng khi vẫn còn trong lọ, không ai có thể học được từ một cuốn sách chưa được mở ra. Bước đầu tiên để trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình là dành thời gian cho việc tự huấn luyện—mỗi ngày, mỗi tuần—bởi vì đó là cách các thói quen được hình thành. Một vĩ nhân chỉ đơn giản là người đã biến việc phát triển bản thân thành một thói quen.

Và kia, chúng đang nhìn bạn từ kệ sách bên kia căn phòng—những lý tưởng, tất cả những điều bạn từng muốn làm trong cuộc đời. Bạn nhìn về phía kệ sách với ánh mắt khao khát, nhưng bạn không thể chạm tới chúng khi vẫn còn ngồi thoải mái trên chiếc ghế của mình. Nhưng bạn đang cầm trên tay một cuốn sách. Có lẽ cuốn sách này sẽ khiến chiếc ghế của bạn trở nên bớt thoải mái hơn một chút, và khiến kệ sách ấy gần bạn hơn một chút.

Bạn lật sang trang... Bước tiếp theo là của bạn.


"Hạnh phúc là ý nghĩa và mục đích của cuộc sống, là mục tiêu cuối cùng của sự tồn tại của con người."— Aristotle

Nghiên cứu gần đây về lĩnh vực gọi là tâm lý học tích cực đã mang lại những hiểu biết sâu sắc về tầm quan trọng của sự hạnh phúc tâm lý – trải nghiệm cảm xúc tích cực. Chỉ đơn thuần đối phó với căng thẳng và giảm thiểu khó chịu là không đủ. Nếu chúng ta muốn tối đa hóa hiệu suất, điều đó có nghĩa là chúng ta cần khai thác tối đa sự tập trung, động lực và năng lượng của mình.

Đã bao nhiêu lần tôi thấy các nhà giao dịch bỏ lỡ cơ hội hoặc không chuẩn bị đầy đủ cho một ngày giao dịch chỉ vì họ kiệt sức, không hoạt động ở trạng thái tốt nhất? Một vận động viên Olympic sẽ không bao giờ nghĩ đến việc bước vào cuộc thi khi chưa đạt phong độ cao nhất. Tuy nhiên, các nhà giao dịch lại thường chấp nhận rủi ro với số vốn của mình trong khi thiếu ngủ, kiệt sức hoặc bị phân tâm. Cách bạn quản lý giao dịch của mình sẽ phụ thuộc một phần vào cách bạn quản lý phần còn lại của cuộc sống.

Nhưng hạnh phúc tâm lý là gì và làm thế nào để tối đa hóa nó? Nhiều nghiên cứu—đặc biệt là trong thập kỷ qua và còn xa lạ với hầu hết các nhà giao dịch cũng như các huấn luyện viên giao dịch—đã giúp chúng ta trả lời câu hỏi này.

Hãy cùng xem làm thế nào bạn có thể tự huấn luyện bản thân để có nhiều trải nghiệm và hiệu suất tích cực hơn.





Khi nghĩ về hạnh phúc tâm lý, chúng ta thường nghĩ đến niềm vui, sự thích thú và năng lượng. Tuy nhiên, một khía cạnh khác của hạnh phúc tâm lý là sự thanh thản: một tâm trí không bị xao nhãng bởi những suy nghĩ và cảm xúc. Theo nhiều cách, sự thanh thản đóng vai trò quan trọng đối với hiệu suất đỉnh cao: một tâm trí bình yên là một tâm trí có thể tập trung hoàn toàn vào các mô hình của thị trường.

Hầu hết chúng ta dành quá nhiều thời gian bị tấn công bởi các tác nhân kích thích bên ngoài để có thể đạt được sự thanh thản ở mức cao. Giao tiếp xã hội, truyền hình, radio, máy nghe nhạc, điện thoại di động, biển quảng cáo và máy tính: phần lớn thời gian trong ngày chúng ta chìm trong một mớ hỗn độn của hình ảnh và âm thanh. Mỗi yếu tố này thu hút sự chú ý của chúng ta, mang đến sự giải trí từ bên ngoài nhưng khiến chúng ta ngày càng khó tự kích thích bản thân từ bên trong.

Khi thiếu khả năng tự tạo ra sự kích thích cho chính mình, nhiều người trong chúng ta coi sự vắng mặt của kích thích là sự buồn chán. Buồn chán là một trạng thái trống rỗng, một trạng thái thất vọng khi không có điều gì thú vị. Tuy nhiên, nếu suy ngẫm, chúng ta có thể thấy rằng sự buồn chán phản ánh một sự trống rỗng bên trong, một sự bất lực trong việc tìm kiếm những điều thú vị từ thế giới nội tâm và ngoại cảnh của mình.



Sự né tránh cảm giác buồn chán là nguyên nhân của nhiều vấn đề trong trading. Để xua tan sự buồn chán, các nhà giao dịch sẽ thực hiện giao dịch một cách không cần thiết, dẫn đến việc giao dịch quá mức và thua lỗ. Họ sẽ chấp nhận rủi ro không cần thiết và đặt khối lượng giao dịch quá lớn chỉ để duy trì sự hứng thú. Trớ trêu thay, nhiều nhà giao dịch coi cảm xúc là kẻ thù của mình, trong khi thực tế, điều họ sợ nhất lại là sự buồn chán của một thị trường tĩnh lặng.

Nhưng sự né tránh buồn chán còn gây hại cho trading theo một cách tinh vi hơn nhiều. Như tôi đã nhấn mạnh trong cuốn "Enhancing Trader Performance", chuyên môn trong trading phụ thuộc vào khả năng phát hiện và hành động dựa trên các mô hình xuất hiện trong dữ liệu nhiễu loạn.

Các nghiên cứu về học tập tiềm ẩn cho thấy chúng ta có thể phát hiện ra các mô hình phức tạp trong một tình huống mà không cần phải diễn đạt rõ ràng bản chất cụ thể của chúng. Điều này xảy ra thường xuyên khi chúng ta cảm nhận được một thị trường đang hành xử khác thường hoặc khi chúng ta có một cảm giác bất an về một cuộc trò chuyện.

Trẻ nhỏ có thể ghép các cụm từ ngữ pháp chính xác mà không cần biết rõ các quy tắc ngữ pháp: chúng đã nghe quá nhiều ví dụ về cách nói đúng nên có thể nhận ra điều gì nghe đúng và điều gì nghe sai. Cũng giống như các nhà giao dịch và những người giỏi giao tiếp, trẻ em phát triển khả năng cảm nhận về mô hình và sự sai lệch.



Cảm giác trực giác này, nền tảng của mọi trực giác hợp lệ, không phải chỉ là một linh cảm đơn thuần. Đó là kết quả của vô số lần lặp lại các mô hình phức tạp. Khi tôi lần đầu lái xe, tôi gần như không thể giữ xe đi thẳng so với làn đường. Nhưng với kinh nghiệm, tôi có thể dự đoán trước các tình huống nguy hiểm từ nhiều xe phía trước. Nhiều lần tôi đã đạp phanh hoặc tăng mức cảnh giác trước khi tôi có ý thức đầy đủ về tình huống nguy hiểm.

Nếu chúng ta phải dựa vào suy luận rõ ràng cho mọi hoạt động trong cuộc sống, chúng ta sẽ không bao giờ có thể phản ứng nhanh với nguy hiểm. Về mặt tiến hóa, việc chúng ta phát triển khả năng cảm nhận thực tế bên cạnh việc nắm bắt khái niệm là điều hợp lý.

Để tiếp cận trực giác, chúng ta cần có một tâm trí tĩnh lặng; những người có trực giác cao không cảm thấy buồn chán với sự tĩnh lặng, mà thực tế còn phát triển mạnh mẽ nhờ nó.

Nhấn để mở rộng...

Khi sự chú ý của chúng ta bị phân tán và chúng ta bị xao nhãng, chúng ta đánh mất cảm giác nhạy bén của mình. Điều này là do việc nhận diện các mô hình ẩn diễn ra dưới dạng một cảm giác trực giác – một kiểu nhận thức tinh tế.

Nếu tôi không chú ý đến những dấu hiệu tinh tế của tâm trí và cơ thể, tôi sẽ hoàn toàn bỏ lỡ các tín hiệu. Trong trạng thái đó, chúng ta không thể nhận ra những sắc thái trong cuộc trò chuyện hoặc những thay đổi nhỏ nhưng quan trọng trong các mô hình giao thông. Chúng ta mất đi những thông tin quý giá và phần lớn khả năng phản ứng nhanh dựa trên các mô hình đã được nội tâm hóa.

Tệ hơn nữa, trong một trạng thái bị phân tán liên tục, chúng ta không thể duy trì sự tập trung đủ lâu để nội hóa các mô hình thị trường phức tạp ngay từ đầu.



Đây chính là lý do tại sao sự thanh thản—một tâm trí tĩnh lặng—lại quan trọng đến vậy. Với một tâm trí tĩnh lặng, chúng ta có thể chú ý đến các tín hiệu tinh tế của việc nhận diện mô hình. Khi không bị xao nhãng, các "ăng-ten" của chúng ta được mở rộng, giúp ta thu nhận các dấu hiệu về những tình huống có cảm giác đúng hoặc sai.

Một nhà giao dịch giàu kinh nghiệm đã chứng kiến quá nhiều thị trường và nhận thức được quá nhiều mối quan hệ giữa các biến số thị trường đến mức họ học cách tin tưởng vào những tín hiệu trực giác này. Điều đó không hề huyền bí hay phi lý trí.

Cũng giống như một người có khả năng giao tiếp với ngựa có thể hòa mình vào con ngựa, hiểu được những tín hiệu giao tiếp tinh tế nhất, một nhà giao dịch dày dạn có thể lắng nghe những "lời thì thầm" của thị trường.

Nhưng nếu tâm trí quá ồn ào, những lời thì thầm đó sẽ bị nhấn chìm.

Những người sợ sự buồn chán sẽ không bao giờ có được một tâm trí tĩnh lặng.

Nhấn để mở rộng...

Hai bước quan trọng nhất để có được một tâm trí tĩnh lặng là giữ cơ thể yên tĩnh và suy nghĩ tập trung. Đây chính là lúc công cụ phản hồi sinh học (biofeedback) có thể vô cùng hữu ích cho nhà giao dịch: nó cung cấp một phương pháp có hệ thống để rèn luyện sự tĩnh lặng của tâm trí.


Thiết bị phản hồi sinh học mà tôi đang sử dụng là emWave của HeartMath (www.heartmath.com). Thiết bị này đo nhịp tim và mức độ biến thiên nhịp tim (Heart Rate Variability – HRV). Người dùng đặt ngón tay vào một cảm biến nhỏ, kết nối với máy tính thông qua phần mềm phản hồi sinh học. Dữ liệu HRV được hiển thị dưới dạng biểu đồ: khi chỉ số HRV cao, biểu đồ sẽ có dạng sóng hình sin; khi chỉ số thấp, biểu đồ sẽ hiển thị các đường răng cưa, không có nhịp điệu rõ ràng.

Mục tiêu là giữ cho các mẫu sóng này càng giống sóng hình sin càng tốt. Thiết bị cũng cung cấp một chế độ hiển thị tỷ lệ các chỉ số HRV cao, trung bình và thấp theo thời gian, kèm theo các tín hiệu âm thanh. Điều này giúp bạn có thể nhắm mắt (ví dụ, khi thực hành hình dung có hướng dẫn) mà vẫn theo dõi được HRV. Ngay cả trẻ em cũng có thể sử dụng thiết bị này thông qua các trò chơi video tích hợp, nơi mà người chơi điều khiển trò chơi bằng cách giữ mức HRV cao.

Sau một thời gian sử dụng phản hồi sinh học, bạn sẽ học được rằng cách tốt nhất để duy trì điểm HRV cao là giữ cơ thể yên tĩnh, tập trung sự chú ý và duy trì nhịp thở sâu, đều đặn. (Người dùng có thể điều chỉnh phần mềm với các mức độ khó khác nhau để rèn luyện kỹ năng.) emWave không chỉ là một công cụ đào tạo—giúp người dùng kiểm soát tâm trí và cơ thể—mà còn là một phương tiện theo dõi sự tập trung theo thời gian.
Ngoài emWave, còn có những thiết bị phản hồi sinh học tương tự khác, như Journey to the Wild Divine. Yếu tố dễ sử dụng và giao diện đồ họa sẽ quyết định sự ưa thích của phần lớn các nhà giao dịch. Nếu tôi phải đầu tư vào một công cụ tâm lý duy nhất để hỗ trợ giao dịch, tôi sẽ chọn một thiết bị phản hồi sinh học như thế này. Nó rất linh hoạt và thậm chí có thể được sử dụng ngay trong khi giao dịch, với màn hình phản hồi được thu nhỏ nhưng vẫn giữ âm thanh để cung cấp tín hiệu.

Phản hồi sinh học (biofeedback) là một công cụ giúp bạn rèn luyện khả năng kiểm soát mức độ kích thích của tâm trí và cơ thể.

Nhấn để mở rộng...

Khi bạn là huấn luyện viên giao dịch của chính mình, điều quan trọng là phải giữ cho tâm trí luôn ở trạng thái tốt, giống như một vận động viên duy trì thể lực. Tôi nhận thấy rằng dành 5 đến 10 phút mỗi sáng trước khi bắt đầu giao dịch rất hữu ích để mang một tâm trí tĩnh lặng vào thị trường. Trong khoảng thời gian đó, bạn ngồi hoàn toàn yên tĩnh ở một tư thế thoải mái, hít thở sâu, chậm rãi và có nhịp điệu đều đặn. Bạn có thể nhắm mắt suốt quá trình này và tập trung sự chú ý vào hơi thở, hình ảnh thư giãn hoặc nhạc nhẹ qua tai nghe. Điều cốt lõi là duy trì trạng thái "Yoda" được mô tả trong cuốn "The Psychology of Trading": cực kỳ thư giãn nhưng vẫn rất tỉnh táo và tập trung.

Khi thực hành điều này mỗi ngày, bạn sẽ rèn luyện kỹ năng, đến mức có thể làm tĩnh lặng tâm trí ngay lập tức chỉ bằng vài hơi thở sâu, có nhịp điệu. Điều này vô cùng hữu ích trong những thời điểm căng thẳng của ngày giao dịch, giúp bạn tránh rơi vào trạng thái bốc đồng và phản ứng theo cảm xúc khi thị trường biến động.

Giống như cách bạn chuẩn bị cho ngày giao dịch bằng cách nghiên cứu hành động giá gần đây, xem lại biểu đồ và xác định các cơ hội tiềm năng, bạn cũng nên chuẩn bị tinh thần để xây dựng tư duy phù hợp nhằm tận dụng tối đa ý tưởng giao dịch của mình.

Nhiệm vụ của bạn là dành một phần thời gian mỗi sáng cho việc chuẩn bị tinh thần và tạo ra một tâm trí tĩnh lặng. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung hoặc đạt đến trạng thái "Yoda", hãy cân nhắc tích hợp phản hồi sinh học vào thói quen buổi sáng của mình, giống như cách các vận động viên luyện tập hàng ngày với máy chạy bộ và thiết bị nâng tạ.

Làm chủ trạng thái tâm trí là một phần quan trọng của việc làm chủ hiệu suất: nếu bạn có thể duy trì sự thanh thản ngay cả trong những giai đoạn thị trường nhàm chán nhất, bạn sẽ sẵn sàng nắm bắt cơ hội khi giao dịch sôi động trở lại.

Bài tập và gợi ý thực hành: Nếu trading là nguồn kích thích chính của bạn trên thị trường tài chính, bạn chắc chắn sẽ giao dịch quá mức. Hãy xây dựng mối quan hệ hợp tác với các nhà giao dịch khác và phát triển thói quen tạo ý tưởng và chủ đề giao dịch, để bạn không cảm thấy buồn chán khi thị trường chậm lại. Hãy xem xét các thị trường khác, khung thời gian khác—đối với một nhà giao dịch tận tâm, luôn có điều gì đó đáng để quan tâm.

Nhấn để mở rộng...

Anh/chị nào muốn theo dõi series này thì bình luận "Tôi quan tâm" ở bên dưới để em tag vào các bài viết tiếp theo của series nha!

Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà