[101 Bài Học Giúp Bạn Trở Thành Huấn Luyện Viên Giao Dịch Của Chính Mình] - Bài 31: Tự giám sát bằng cách duy trì nhật ký giao dịch

Xin chào cả nhà!

Brett Steenbarger là một trong những chuyên gia hàng đầu về tâm lý giao dịch, với nhiều năm kinh nghiệm huấn luyện các trader chuyên nghiệp và chia sẻ kiến thức qua các cuốn sách kinh điển như cuốn "The Psychology of Trading" và "Enhancing Trader Performance".

Trong cuốn "The Daily Trading Coach", ông mang đến một hướng tiếp cận thực tiễn, giúp các trader tự trở thành huấn luyện viên của chính mình để phát triển kỹ năng, rèn luyện tư duy và cải thiện hiệu suất giao dịch.




Với 101 bài học súc tích, cuốn sách này không chỉ cung cấp những chiến lược tâm lý, mà còn hướng dẫn bạn những phương pháp áp dụng ngay vào thực tế giao dịch hàng ngày.

Series này sẽ giúp bạn khám phá những bài học quan trọng từ cuốn "The Daily Trading Coach" và cách tận dụng chúng để nâng cao hiệu quả giao dịch cũng như phát triển bản thân một cách toàn diện.

Hãy cùng bắt đầu hành trình trở thành một nhà giao dịch với tâm lý vững vàng và kỷ luật hơn nhé!


Mục tiêu của cuốn "The Daily Trading Coach" là dạy bạn càng nhiều càng tốt về việc tự huấn luyện, để bạn có thể tự hướng dẫn bản thân đến thành công trên thị trường tài chính. Từ khóa quan trọng trong tiêu đề là “Hàng Ngày.” Cuốn sách này được thiết kế để trở thành một tài liệu mà bạn có thể sử dụng mỗi ngày nhằm phát huy thế mạnh và khắc phục điểm yếu của mình.

Sau khi viết hai cuốn sách—"The Psychology of Trading" (Tâm Lý Giao Dịch) và "Enhancing Trader Performance" (Nâng Cao Hiệu Suất Giao Dịch)—cùng với hơn 1.800 bài viết trên blog TraderFeed (www.traderfeed.blogspot.com/), tôi từng nghĩ rằng mình đã bao quát khá đầy đủ lĩnh vực tâm lý giao dịch. Tuy nhiên, chỉ ba năm sau khi xuất bản cuốn sách về hiệu suất giao dịch, tôi lại một lần nữa cầm bút (điện tử) để hoàn thành bộ ba cuốn sách về tâm lý giao dịch, lần này tập trung vào quá trình tự huấn luyện.

Hai thực tế đã dẫn đến sự ra đời của cuốn "The Daily Trading Coach". Trước hết, khi xem xét lưu lượng truy cập trên blog TraderFeed, tôi nhận thấy rằng một lượng lớn độc giả—khoảng một phần ba—truy cập trang web trong vòng một giờ trước khi thị trường mở cửa. Điều này khiến tôi thấy thú vị, vì hầu hết các bài viết trên blog không cung cấp lời khuyên giao dịch cụ thể. Thay vào đó, chúng tập trung vào các chủ đề về tâm lý và hiệu suất giao dịch—những nội dung có giá trị bất kể thời gian nào trong ngày.

Khi tôi hỏi một nhóm độc giả đáng tin cậy về xu hướng này, họ trả lời rằng họ đang sử dụng blog như một dạng “huấn luyện viên giao dịch thay thế.” Việc đọc lại các bài viết giúp họ nhắc nhở bản thân về kế hoạch và ý định trước khi bước vào “chiến trường tài chính.” Điều này càng được củng cố khi tôi thu thập số liệu thống kê về những bài viết phổ biến nhất trên blog. Phần lớn trong số đó là những bài viết thực tiễn về tâm lý giao dịch. Hầu hết đều có nội dung mang tính động viên, dù đôi khi thách thức những giả định của người đọc. Có vẻ như các nhà giao dịch đang tìm kiếm sự hướng dẫn và phần nào đó tìm thấy nó trong blog.

Thực tế thứ hai định hình nên cuốn sách này là sự phát triển của xuất bản điện tử và những thay đổi nhanh chóng trong ngành xuất bản. Cho đến thời điểm đó, số lượng sách điện tử (e-book) dành cho các nhà giao dịch vẫn còn rất ít. Ngay cả khi có, chúng cũng chỉ đơn thuần là phiên bản điện tử của sách in. Dù xuất bản điện tử mang lại sự tiện lợi và hấp dẫn, hầu hết các nhà giao dịch mà tôi tham khảo ý kiến đều không chủ động tìm kiếm hoặc sử dụng e-book. Lý do phổ biến nhất là họ không muốn dành hàng giờ ngồi trước màn hình để đọc thông tin sau cả một ngày giao dịch căng thẳng. Tôi nhanh chóng nhận ra rằng những người tham gia thị trường tài chính không sử dụng phương tiện điện tử theo cùng cách họ tiếp cận sách in. Điều đó khiến tôi suy nghĩ về việc viết một cuốn sách theo một cách khác—một cuốn sách phù hợp hơn với kỷ nguyên xuất bản điện tử nhưng cũng có thể sử dụng dưới dạng bản in.

Khi kết hợp hai quan sát trên, bạn sẽ hiểu được tầm nhìn dẫn đến cuốn sách này: một "huấn luyện viên giao dịch trong một cuốn sách" mà bạn có thể dễ dàng đọc trên màn hình cũng như trên giấy. Mục tiêu là tích hợp nội dung từ blog và sách, tạo ra những “bài học” thực tế giúp nhà giao dịch trở thành huấn luyện viên của chính mình. Cuốn "The Daily Trading Coach" gồm 101 bài học, mỗi bài dài vài trang. Mỗi bài học tuân theo một cấu trúc chung: xác định một thách thức trong trading, đề xuất cách tiếp cận để vượt qua thử thách đó, và cung cấp một bài tập hoặc nhiệm vụ cụ thể để thực hành.

Các chương của sách độc lập với nhau: bạn có thể đọc theo thứ tự hoặc sử dụng mục lục để tìm ngay bài học phù hợp nhất với tình huống giao dịch hiện tại của bạn. Không giống như một cuốn sách truyền thống mà bạn đọc từ đầu đến cuối trong vài lần ngồi đọc, cuốn sách này được thiết kế để bạn tiếp thu từng bài học một, áp dụng vào quá trình phát triển bản thân với tư cách một nhà giao dịch. Giống như blog, nó là một lời nhắc nhở trên màn hình về những điều bạn nên làm khi bạn ở trạng thái tốt nhất. Nhưng hơn cả blog, đây còn là một lộ trình với những hiểu biết thực tế và công cụ giúp bạn khám phá và phát huy tối đa khả năng của chính mình.

Tham vọng của tôi là gói gọn trong 101 bài học này nhiều kiến thức hữu ích và phương pháp thực tiễn hơn những gì bạn có thể nhận được từ nhiều hội thảo đắt tiền hay các buổi huấn luyện cá nhân, mà với chi phí thấp hơn rất nhiều. Thường thì, mục tiêu của các nhà tổ chức hội thảo và huấn luyện viên là biến bạn thành khách hàng lâu dài. Nhưng mục tiêu của cuốn sách này hoàn toàn ngược lại: cung cấp cho bạn công cụ để tự trở thành huấn luyện viên của chính mình, giúp bạn phát triển cả về mặt nghề nghiệp lẫn cá nhân. Nói cách khác, đây là một cuốn cẩm nang về tâm lý giáo dục—một hướng dẫn thực tế để cải thiện bản thân và nâng cao hiệu suất của bạn.

Nhìn vào mục lục, bạn sẽ thấy rằng mỗi chương trong số 10 chương đều chứa 10 bài học. Các chương này bao quát nhiều chủ đề liên quan đến tâm lý và hiệu suất giao dịch, bao gồm các bài học cụ thể về cách áp dụng các phương pháp trị liệu tâm lý ngắn hạn theo hướng phân tâm học, nhận thức và hành vi để thay đổi các mô thức hành vi tiêu cực và hình thành những thói quen tích cực mới.

Hai chương cuối đặc biệt thú vị: Chương 9 bao gồm quan điểm tự huấn luyện từ 18 nhà giao dịch thành công, những người thường xuyên chia sẻ công việc của họ trực tuyến. Chương 10 thực hiện lời hứa lâu năm với độc giả của TraderFeed, hướng dẫn cách nhận diện mô hình lịch sử trong giao dịch bằng Excel. Mỗi bài học đều đi kèm với bài tập và gợi ý thực hành (“Coaching Cues”) giúp bạn áp dụng ý tưởng vào thực tế.

Vâng, mục tiêu của cuốn sách là giúp bạn trở thành huấn luyện viên giao dịch của chính mình. Nhưng nếu nhìn kỹ vào tiêu đề các chương và bài học, bạn sẽ nhận ra rằng mục đích lớn hơn của nó là giúp bạn tự huấn luyện bản thân trong cuộc sống. Những thử thách và sự không chắc chắn mà ta đối mặt khi giao dịch—việc theo đuổi phần thưởng trong khi chấp nhận rủi ro—cũng xuất hiện trong sự nghiệp và các mối quan hệ cá nhân, không chỉ trong thị trường tài chính. Những kỹ thuật giúp bạn làm chủ bản thân với tư cách một nhà giao dịch cũng sẽ hữu ích trong mọi lĩnh vực khác của cuộc sống. Theo nghĩa đó, mục tiêu không chỉ là kiếm tiền trên thị trường, mà là thịnh vượng trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Nếu cuốn sách này có thể trở thành một công cụ giúp bạn đạt được sự thịnh vượng, cả trong và ngoài thị trường tài chính, tôi sẽ rất lấy làm vinh hạnh.





Quá ít người trong chúng ta thực sự hóa thân vào những lý tưởng của chính mình. Chúng ta có điểm mạnh và tài năng, ước mơ và khát vọng. Nhưng nếu nhìn vào từng giờ, từng ngày, không nhiều lý tưởng trong số đó được thể hiện một cách cụ thể. Ngày tháng trôi qua, rồi thành năm, và—tại một thời điểm nào đó đầy tiếc nuối—chúng ta ngoái nhìn cuộc đời và tự hỏi nó đã trôi đi đâu mất.

Điều đó có thể là bạn—một người trung niên nhìn lại quá khứ và nghĩ: "Lẽ ra tôi có thể đã trở thành một người xuất chúng." Hoặc, bạn có thể chọn một kịch bản khác cho cuộc đời mình. Bạn có thể trở thành diễn viên chính của lý tưởng và hiện thực hóa chúng.

Nếu bạn nghĩ rằng đây là một phần mở đầu kỳ lạ cho một cuốn sách về giao dịch, bạn đã đúng. Cuốn sách này không bắt đầu với cung và cầu, mô hình giao dịch hay quản lý vốn. Nó bắt đầu với bạn và những gì bạn muốn từ cuộc sống. Trong ngữ cảnh này, trading không chỉ đơn thuần là mua, bán và phòng vệ rủi ro: nó là một phương tiện để làm chủ bản thân và phát triển chính mình.

Mỗi nhà giao dịch, dù có nhận thức được hay không, đều là một doanh nhân. Họ mở một "công ty" giao dịch của riêng mình và cạnh tranh trên thị trường. Họ tìm kiếm và theo đuổi cơ hội, đồng thời bảo vệ vốn của mình. Họ không ngừng hoàn thiện và mở rộng kỹ năng; họ chấp nhận rủi ro có tính toán. Là doanh nhân, nhà giao dịch bắt đầu với niềm tin rằng họ mang lại giá trị cho thị trường. Nhưng giữa những thất bại không thể tránh khỏi, những giờ làm việc kéo dài, nguồn lực hạn chế, rủi ro và sự bất định, thật khó để duy trì sự lạc quan ấy. Dễ dàng hơn nhiều khi gác lại những ước mơ và từ bỏ nỗ lực hiện thực hóa lý tưởng mỗi ngày.

Tuy nhiên, có những nhà giao dịch không thể từ bỏ khát vọng của mình. Giống như loài bướm đêm bị thu hút bởi ánh sáng xa xăm, họ vẫn theo đuổi nó dù đôi khi bị thiêu cháy. Với những tâm hồn cao quý ấy, tôi xin dành tặng cuốn sách này.

Khi tôi làm việc với các nhà giao dịch và quản lý danh mục đầu tư tại các quỹ đầu cơ, công ty giao dịch độc quyền và ngân hàng đầu tư, tôi không dạy họ cách giao dịch. Phần lớn trong số họ sử dụng các chiến lược khác tôi và hiểu rõ thị trường của họ hơn tôi bao giờ hết. Thay vào đó, tôi tìm ra điểm mạnh của họ. Tôi học cách họ giao dịch hiệu quả và giúp họ xây dựng sự nghiệp từ chính những gì họ đã làm tốt. Giống như cá không thể nhận thức được nước vì chúng đã sống trong đó từ khi sinh ra, chúng ta thường không nhìn ra được những tài sản cá nhân của mình. Mỗi người trong chúng ta là một sự kết hợp độc đáo giữa kỹ năng, tài năng, điểm mạnh, xung đột nội tâm và điểm yếu. Nhưng cũng giống như một doanh nghiệp mới phải tận dụng điểm mạnh của người sáng lập, sự nghiệp giao dịch cũng phụ thuộc vào tài sản—cả về mặt cá nhân lẫn tài chính—của nhà giao dịch. Với vai trò huấn luyện viên, công việc của tôi là giúp họ bước ra khỏi “môi trường nước” tâm lý của mình và nhận ra những tài sản quý giá đã luôn ở xung quanh họ—những tài sản có thể mang lại lợi ích suốt đời.

Chưa bao giờ việc tự huấn luyện lại quan trọng đối với nhà giao dịch như hiện tại. Khi tôi viết những dòng này, chúng ta đang chứng kiến mức độ biến động thị trường chưa từng thấy kể từ sau Thế chiến thứ hai. Biến động giá mang lại cơ hội nhưng cũng đi kèm rủi ro. Những nhà giao dịch không thể lùi lại một bước, nhận diện diễn biến thị trường và điều chỉnh chiến lược đã chịu tổn thất đáng kể. Ngược lại, những ai biết tận dụng cuộc khủng hoảng để thoát khỏi “vùng nước giao dịch”, giảm thiểu rủi ro và tìm kiếm cơ hội mới chính là những người sẵn sàng gặt hái những phần thưởng sự nghiệp.

Cuốn sách bạn đang đọc được viết để đồng hành cùng bạn trên hành trình giao dịch này. Nó được tổ chức thành 101 bài học. Mỗi bài học xác định một thách thức và đưa ra một bài tập cụ thể giúp bạn tiến bộ trong việc đối mặt với thách thức đó. Những bài học này được thiết kế như những bài suy ngẫm để bắt đầu ngày giao dịch của bạn—những lời huấn luyện giúp bạn phát huy phiên bản tốt nhất của chính mình. Theo thời gian, khi bạn đọc và thực hành những bài học này, những lời khuyên huấn luyện sẽ trở thành tiếng nói nội tâm của bạn. Bạn bắt đầu bằng cách nhập vai vào những lý tưởng của cuốn sách và cuối cùng, bạn sống theo chúng, biến chúng thành của riêng mình. Bạn trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình.

Nếu mỗi ngày bạn đọc một đoạn ngắn và gieo những ý tưởng đúng đắn vào tâm trí, điều đó giúp bạn ưu tiên hóa mục tiêu trong cuộc sống và trading. Và nếu điều đó giúp bạn tránh đi một giao dịch tệ mỗi tuần và không bỏ lỡ một giao dịch tốt mà lẽ ra bạn đã bỏ qua—hãy nghĩ xem điều đó sẽ mang lại lợi ích cá nhân và tài chính lớn đến mức nào. Nhưng cũng giống như viên thuốc không thể phát huy tác dụng khi vẫn còn trong lọ, không ai có thể học được từ một cuốn sách chưa được mở ra. Bước đầu tiên để trở thành nhà tâm lý giao dịch của chính mình là dành thời gian cho việc tự huấn luyện—mỗi ngày, mỗi tuần—bởi vì đó là cách các thói quen được hình thành. Một vĩ nhân chỉ đơn giản là người đã biến việc phát triển bản thân thành một thói quen.

Và kia, chúng đang nhìn bạn từ kệ sách bên kia căn phòng—những lý tưởng, tất cả những điều bạn từng muốn làm trong cuộc đời. Bạn nhìn về phía kệ sách với ánh mắt khao khát, nhưng bạn không thể chạm tới chúng khi vẫn còn ngồi thoải mái trên chiếc ghế của mình. Nhưng bạn đang cầm trên tay một cuốn sách. Có lẽ cuốn sách này sẽ khiến chiếc ghế của bạn trở nên bớt thoải mái hơn một chút, và khiến kệ sách ấy gần bạn hơn một chút.

Bạn lật sang trang... Bước tiếp theo là của bạn.


"Thành công không nằm ở việc không bao giờ mắc sai lầm, mà ở việc không mắc lại cùng một sai lầm lần thứ hai."— George Bernard Shaw

Những quá trình cốt lõi của việc tự huấn luyện là gì? Chúng ta có thể thực hiện những bước cụ thể nào để thay đổi cách giao dịch nhằm cải thiện hiệu suất? Đây là một số chủ đề mà chúng ta sẽ đề cập trong chương này.

Phần lớn nội dung của chương này xuất phát từ các nghiên cứu trong vài thập kỷ qua, qua đó làm sáng tỏ những yếu tố hiệu quả chung trong tất cả các phương pháp tư vấn và trị liệu. Một phát hiện thú vị từ nghiên cứu này là tất cả các phương pháp tư vấn chính đều hiệu quả hơn so với không có tư vấn nào cả, nhưng không có phương pháp nào cho thấy kết quả vượt trội một cách nhất quán trên nhiều nhóm người và vấn đề khác nhau. Không chỉ các phương pháp hỗ trợ chính dường như có hiệu quả tương đương, mà chúng còn có hiệu quả vì nhiều lý do giống nhau. Những lý do đó nắm bắt bản chất của sự thay đổi—và cũng là yếu tố có thể thúc đẩy nỗ lực trở thành huấn luyện viên giao dịch của chính chúng ta.





Tự giám sát đề cập đến các phương pháp mà bạn sử dụng để theo dõi các mô hình suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của chính mình theo thời gian. Tự giám sát là nền tảng cho nhiều kỹ thuật tự huấn luyện khác được mô tả trong chương này, bởi vì nó cho chúng ta biết cần thay đổi điều gì. Chúng ta không thể thay đổi một mô hình nếu không nhận thức được sự tồn tại của nó.

Trong liệu pháp tâm lý ngắn hạn, các bài tập về nhà đầu tiên thường liên quan đến việc tự giám sát. Cũng giống như việc quan sát các mô hình thị trường là tiền đề để có thể giao dịch chúng, việc nhận thức rõ các mô hình của bản thân là bước đầu tiên để thay đổi chúng.

Một trong những cách phổ biến nhất để tự giám sát là sử dụng nhật ký giao dịch. Các nhà giao dịch trong ngày (intraday trader) có thể ghi chép trong giờ nghỉ trưa và vào cuối ngày giao dịch; những người khác có thể chỉ viết vào cuối mỗi ngày khi họ đưa ra quyết định giao dịch. Điều quan trọng là phải ghi lại các mô hình của bạn càng sớm càng tốt sau khi chúng xảy ra, thay vì dựa vào trí nhớ dễ sai sót.


Lưu ý rằng tự giám sát không phải là một kỹ thuật thay đổi hành vi, nhưng nó thường dẫn đến sự thay đổi. Khi bạn nhìn thấy các mô hình của mình một cách rõ ràng—bao gồm cả những hậu quả tốn kém của chúng—bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc ngăn chặn và phòng tránh chúng trong tương lai.

Đôi khi, tự giám sát còn giúp bạn nhận ra những mô hình mà trước đó bạn không hề biết đến. Điều này vô cùng giá trị, vì nó tạo tiền đề cho sự thay đổi mà nếu không có nhận thức đó, việc thay đổi sẽ là điều không thể.

Bất cứ khi nào bạn xem xét có hệ thống về hiệu suất của mình theo thời gian—cũng như các yếu tố liên quan đến thành công và thất bại—bạn đang thực hiện khâu tự giám sát.

Ví dụ, tôi đã xem xét kết quả giao dịch gần đây của mình từng giao dịch một và phát hiện ra rằng tôi thường chấp nhận các khoản lỗ lớn hơn trên các giao dịch nhỏ hơn so với các giao dịch lớn hơn. Việc xem xét này giúp tôi nhận ra rằng khi giao dịch có quy mô nhỏ, tôi không nghiêm túc trong việc đặt và tuân thủ mức cắt lỗ. Mặc dù tổng số tiền lỗ của mỗi giao dịch nhỏ không lớn, nhưng theo thời gian, những khoản lỗ nhỏ này tích lũy lại. Điều này dẫn đến việc tôi thiết lập một thói quen mới là viết rõ tỷ lệ Risk:Reward cho mỗi giao dịch trước khi đặt lệnh. Việc tự giám sát khiến tôi nhận thức rõ hơn về những gì mình đang làm, từ đó giúp tôi giao dịch tốt hơn.

Tự giám sát là nền tảng mà mọi nỗ lực huấn luyện bản thân được xây dựng trên đó.

Nhấn để mở rộng...

Kinh nghiệm của tôi cho thấy rằng yếu tố dự báo thất bại lớn nhất trong nghề trading là không thể duy trì việc tự giám sát. Sự thiếu hụt này khiến các nhà giao dịch không thể xác định rõ các mô hình vấn đề của mình, đồng thời ngăn cản họ suy ngẫm và học hỏi từ những nỗ lực thay đổi. Mục tiêu mà không có sự tự giám sát chỉ là những ý định tốt đẹp; chúng không bao giờ chuyển thành hành động cụ thể để khởi đầu và duy trì sự thay đổi.

Tại sao một nhà giao dịch, dù có vẻ rất khao khát thành công, lại không duy trì việc theo dõi suy nghĩ, cảm xúc và hiệu suất giao dịch của mình? Tôi tin rằng đó là vì nhiều nhà giao dịch chỉ có động lực từ việc giao dịch và kiếm tiền, chứ không phải từ mong muốn hiểu bản thân và thị trường. Đây là một sự khác biệt quan trọng.

Như huấn luyện viên Bob Knight đã từng nói: họ có động lực để chiến thắng, nhưng không có động lực để làm những việc cần thiết để trở thành người chiến thắng. Ở những nhà giao dịch giỏi nhất, việc làm chủ bản thân là một động lực cốt lõi. Đó là lý do tại sao họ tiếp tục giao dịch ngay cả khi đã có thể nghỉ hưu một cách thoải mái.

Hình thức phổ biến nhất để bắt đầu quá trình tự giám sát là duy trì một nhật ký giao dịch. Các thành phần cơ bản của một nhật ký tự giám sát có thể được trình bày như sau:



Hãy chia trang nhật ký của bạn thành ba cột:

Cột đầu tiên mô tả giao dịch đã thực hiện, bao gồm kích thước lệnh và thời điểm giao dịch. Nếu bạn vào lệnh theo từng phần, hãy coi đó là một mục duy nhất trong nhật ký. Tương tự, nếu bạn mở nhiều vị thế để tận dụng một ý tưởng giao dịch duy nhất (ví dụ: bạn muốn mua kim loại quý, nên mua ba cổ phiếu khai thác mỏ khác nhau), thì tất cả các giao dịch đó cũng nên được ghi lại trong cùng một mục. Cột này sẽ tóm tắt những gì bạn đã làm cho mỗi ý tưởng giao dịch, mức độ rủi ro bạn đã chấp nhận, thời điểm đặt lệnh, giá đã mua vào và cách thức đặt lệnh (ví dụ: vào lệnh một lần hay theo từng phần, khớp lệnh ở giá thị trường hay đặt lệnh giới hạn). Nếu bạn là một nhà giao dịch tần suất cao, hãy cân nhắc việc tự động hóa việc theo dõi giao dịch bằng các công cụ như StockTickr (www.stocktickr.com) hoặc Trader DNA (www.traderdna.com).

Cột thứ hai sẽ tóm tắt kết quả của các giao dịch, bao gồm giá và thời gian thoát lệnh, lợi nhuận hoặc thua lỗ (P/L) của giao dịch (hoặc ý tưởng giao dịch), và cách bạn thoát khỏi giao dịch (ví dụ: đóng lệnh một lần hay từng phần, thoát lệnh ở giá thị trường hay đặt lệnh chờ).

Cột thứ ba sẽ ghi lại tất cả các quan sát về hành vi của bạn đối với giao dịch hoặc ý tưởng giao dịch đó: bạn đã suy nghĩ gì, cảm thấy ra sao, sự chuẩn bị của bạn cho giao dịch thế nào, mức độ tự tin của bạn đối với giao dịch đó, v.v. Nói cách khác, cột này phản ánh trạng thái tâm lý, mô hình suy nghĩ và trạng thái thể chất của bạn trong suốt quá trình giao dịch. Cột này cũng có thể bao gồm các quan sát về cách bạn vào lệnh, quản lý và thoát lệnh. Bất cứ điều gì nổi bật đối với bạn—dù tốt hay xấu—liên quan đến giao dịch đều nên được ghi lại trong cột thứ ba.

Hãy giữ cho nhật ký giao dịch của bạn dễ thực hiện; nhiều nỗ lực tự giám sát thất bại vì chúng trở nên quá nặng nề.

Nhấn để mở rộng...

Đối với một nhà giao dịch như tôi, người chỉ thực hiện tối đa vài giao dịch mỗi ngày, việc duy trì một nhật ký như vậy tương đối dễ dàng. Tuy nhiên, với những nhà giao dịch thuộc các công ty giao dịch chuyên nghiệp (prop trader), những người thực hiện hàng chục hoặc thậm chí hàng trăm giao dịch mỗi ngày, việc duy trì một nhật ký chi tiết có thể trở thành một gánh nặng. Một trong những cách dễ nhất để phá hoại nỗ lực tự giám sát là biến nó thành một nhiệm vụ quá sức, khiến bạn không thể duy trì lâu dài.

Nếu bạn là một nhà giao dịch năng động và không thể tự động hóa việc theo dõi giao dịch, bạn có thể đơn giản hóa nhật ký theo một trong những cách sau:

• Bạn có thể tạo một mục ghi chép chung cho phiên giao dịch buổi sáng và một mục khác cho phiên giao dịch buổi chiều, với các cột chỉ tóm tắt vị thế của bạn, lợi nhuận/thua lỗ (P/L) của buổi sáng hoặc buổi chiều, và những quan sát liên quan đến giao dịch vào thời điểm đó.
• Bạn có thể chỉ ghi lại những vị thế giao dịch nổi bật trong tâm trí mình, dù là rất thành công hay rất thất bại. Nếu bạn chọn cách ghi chép theo mẫu này, hãy đảm bảo rằng bạn bao gồm cả giao dịch tốt nhất và giao dịch tệ nhất, để có thể quan sát cả các mô hình tích cực lẫn tiêu cực. Chính từ những giao dịch này, chúng ta học được nhiều nhất.
• Nếu giao dịch của bạn phức tạp, với nhiều vị thế, chiến lược phòng hộ, và sự biến đổi liên tục của mức độ rủi ro theo thời gian (giống như một nhà tạo lập thị trường hoặc một nhà quản lý danh mục đầu tư năng động), bạn có thể chỉ cần tóm tắt ngày giao dịch của mình bằng một mục duy nhất trong nhật ký. Cột đầu tiên sẽ tổng hợp các ý tưởng giao dịch chính, cột thứ hai sẽ ghi nhận lợi nhuận/thua lỗ, và cột thứ ba sẽ bao gồm các quan sát cá nhân về bản thân bạn.

Không có một mẫu nhật ký tự giám sát nào là hoàn hảo cho tất cả nhà giao dịch; điều quan trọng là điều chỉnh nó sao cho phù hợp với nhu cầu và phong cách giao dịch của bạn.

Công việc thực sự bắt đầu khi bạn tích lũy đủ dữ liệu để nhận ra các mô hình trong giao dịch của mình: các yếu tố phân biệt giao dịch/tình huống tốt nhất với giao dịch/tình huống tệ nhất. Cách phân tích nhật ký tự giám sát của bạn sẽ là trọng tâm của bài học tiếp theo. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, nhiệm vụ của bạn chỉ đơn giản là duy trì sự tự nhận thức: trở thành một người quan sát chủ động trong quá trình giao dịch của chính mình.



Khi bạn là huấn luyện viên giao dịch của chính mình, luôn có một phần trong bạn tách biệt khỏi quá trình ra quyết định và thực hiện lệnh, quan sát bản thân và kiểm soát những gì bạn làm cũng như cách bạn làm. Giá trị thực sự của nhật ký giao dịch nằm ở chỗ nó tạo ra một cấu trúc giúp bạn duy trì sự tự nhận thức và biến quá trình này trở nên thường xuyên, tự động hơn.

Nếu bạn đang đi bộ trên một con đường quen thuộc, bạn sẽ hầu như không nghĩ về cách mình bước đi—mọi thứ diễn ra theo chế độ tự động. Tuy nhiên, nếu bạn đi bộ trên con đường đó nhưng biết rằng có mìn rải rác xung quanh, bạn sẽ trở nên cực kỳ tỉnh táo, nhận thức rõ từng bước chân của mình.

Trading không phải là một cuộc dạo chơi thư thái, cũng không hoàn toàn là một bãi mìn… có lẽ nó giống như đi bộ trong một công viên đẹp nhưng tiềm ẩn rủi ro. Bạn muốn tận hưởng cuộc đi dạo, nhưng đồng thời phải luôn tỉnh táo và cảnh giác.

Đó chính là chức năng của nhật ký giao dịch: nó giúp bạn theo dõi bản thân ngay cả khi bạn đang hoàn toàn tập trung vào quá trình giao dịch.

Bài tập và gợi ý thực hành: Charles Kirk (www.thekirkreport.com) chia sẻ một góc nhìn tuyệt vời về việc duy trì nhật ký trong Chương 9, nơi ông nhập các quan sát của mình vào một chương trình cơ sở dữ liệu để có thể dễ dàng truy xuất các mục nhật ký theo từng chủ đề khác nhau. Đây là một cách hiệu quả để theo dõi các thách thức giao dịch cụ thể theo thời gian.

Nhấn để mở rộng...

Anh/chị nào muốn theo dõi series này thì bình luận "Tôi quan tâm" ở bên dưới để em tag vào các bài viết tiếp theo của series nha!

Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà