6 điều cần theo dõi trong chiến dịch định hình lại FED của ông Trump

Hãy đếm những cách mà Donald Trump — xuất hiện bên cạnh cựu Thống đốc Fed Adriana Kugler, Thống đốc Fed Lisa Cook, ứng viên Hội đồng Thống đốc Stephen Miran và Chủ tịch Fed Jerome Powell — đang gây áp lực lên Fed.

Tổng thống Donald Trump đã tăng tốc chiến dịch tấn công FED, khi ông tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook vì cáo buộc gian lận thế chấp. Động thái mới nhất này tạo ra một con đường chưa từng có tiền lệ nhằm gây áp lực lên ngân hàng trung ương Mỹ. Fed vốn được thiết kế để đưa ra quyết định độc lập với áp lực chính trị từ Nhà Trắng hay Quốc hội, nhưng Trump liên tục công kích vì Fed không hạ lãi suất nhanh như ông mong muốn.

Trump đang gia tăng sức ép lên Chủ tịch Fed Jerome Powell và các đồng sự bằng nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, chiến dịch này khá phức tạp. Dưới đây là sáu điều nhà đầu tư cần theo dõi khi tổng thống tìm cách định hình cơ quan hoạch định lãi suất của nước Mỹ.

1. Nỗ lực sa thải Cook ​

Trump cáo buộc Cook khai man trong hai hợp đồng thế chấp, nói rằng điều này “gây nghi ngờ về năng lực và độ tin cậy” của bà. Luật cho phép Tổng thống cách chức thành viên Hội đồng Thống đốc “vì lý do chính đáng”, thường được hiểu là tội phạm hoặc vi phạm nghiêm trọng. Các chuyên gia nghi ngờ cáo buộc này đủ điều kiện, vì Cook chưa bị kết án. Cook tuyên bố tiếp tục công việc, luật sư của bà sẽ kiện lại Nhà Trắng. Fed nói sẽ tuân thủ phán quyết của tòa.

2. Ứng viên Miran có qua được Thượng viện?​

Trump muốn đưa cố vấn kinh tế Stephen Miran vào ghế do Adriana Kugler để lại. Miran cần được Thượng viện phê chuẩn, nơi Đảng Cộng hòa chỉ chiếm đa số sít sao. Một số nghị sĩ có thể phản đối vì động thái với Cook. Chỉ cần một thành viên Cộng hòa trong Ủy ban Ngân hàng bỏ phiếu chống là Miran thất bại.

3. Powell và dự án cải tạo trụ sở​

Trump và đồng minh cũng công kích Chủ tịch Jerome Powell về dự án cải tạo trụ sở Fed trị giá 2,5 tỷ USD, đội chi phí so với kế hoạch. Trump từng nói khó có khả năng sa thải Powell, nhưng ám chỉ ông có thể phải rời đi nếu có gian lận. Dù vậy, ông vẫn giữ giọng điệu ôn hòa sau chuyến thăm trụ sở Fed hồi tháng 7.

4. Powell có ở lại đến 2028?​

Nhiệm kỳ Chủ tịch Fed của Powell kết thúc vào tháng 5, nhưng ông có quyền ở lại Hội đồng Thống đốc đến tháng 1/2028. Nếu Powell ở lại, Trump mất cơ hội bổ nhiệm thêm người, giảm khả năng mở rộng ảnh hưởng tại Fed.

5. Đa số trong Hội đồng và tác động đến FOMC​

Nếu loại được Cook và bổ nhiệm người thay thế, cộng thêm Miran cùng hai thống đốc do ông chọn trước (Michelle Bowman và Christopher Waller, đều ủng hộ hạ lãi suất), Trump có thể nắm đa số trong Hội đồng Thống đốc. Hội đồng này chiếm phần lớn trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) — cơ quan quyết định lãi suất.

Khi nhiệm kỳ của 12 chủ tịch Fed khu vực hết hạn vào 28/2, Trump có thể dùng đa số tại Hội đồng để định hình lại toàn bộ FOMC, chỉ phê chuẩn những ứng viên đồng ý với chính sách hạ lãi suất và chấp nhận ảnh hưởng lớn hơn từ Nhà Trắng. Các chuyên gia cảnh báo điều này sẽ phá hủy tính độc lập của Fed, biến quyết định lãi suất thành công cụ chính trị.

Một số cựu quan chức Fed, như Lael Brainard, còn lo ngại nhiều chủ tịch Fed khu vực có thể bị loại bỏ trong năm tới. Trump tuyên bố với báo giới rằng ông sẽ “sớm có đa số” và khi đó “thị trường nhà ở sẽ đảo chiều.”

6. Tìm người kế nhiệm Powell​

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhấn mạnh chính quyền Trump đang có cách tiếp cận “cởi mở” trong việc chọn Chủ tịch Fed mới. Đầu tháng này, Nhà Trắng công bố danh sách 11 ứng viên, gồm cả quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Fed, không chỉ giới hạn ở những nhân vật thân cận với Trump.

Các nhà phân tích cho rằng việc mở rộng danh sách ứng viên là một hình thức vận động hành lang, nhằm gây sức ép lên Fed để hạ lãi suất. Bằng cách này, Nhà Trắng có thể tranh thủ trao đổi riêng với các quan chức Fed hiện tại, nhấn mạnh rằng đã đến lúc thay đổi chính sách.

Kết luận

Chiến dịch của Trump đối với Fed đang diễn ra trên nhiều mặt trận: từ việc tìm cách loại bỏ Lisa Cook, đề cử Stephen Miran, chỉ trích dự án cải tạo trụ sở, cho đến kế hoạch thay Powell. Mục tiêu cuối cùng là định hình lại Fed và FOMC để buộc ngân hàng trung ương hạ lãi suất nhanh hơn.

Tuy nhiên, nỗ lực này đối mặt với nhiều rào cản pháp lý, sự phản đối tiềm tàng trong Thượng viện và lo ngại rằng Fed sẽ mất đi tính độc lập — yếu tố vốn được coi là cốt lõi cho sự ổn định kinh tế Mỹ.