Chỉ báo suy thoái lại xuất hiện, nhưng có lẽ lần này nó đã sai và thị trường không cần quá lo lắng

Dấu hiệu cảnh báo suy thoái kinh tế - đảo ngược đường cong lợi suất - một lần nữa lại xuất hiện do những lo ngại về dịch cúm Vũ Hán gây ra. Cụ thể, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Mỹ đã rơi xuống mức thấp hơn lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 tháng gây ra hiện tượng đảo ngược đường cong lợi suất. Tuy nhiên, James Mackintosh tác giả bài viết trên Wall street Journal thì cho rằng nó lành tính hơn nhiều và chỉ đơn gian đang phản ánh kỳ vọng Fed sẽ quay lại nới lỏng vào cuối năm nay.

Trên thực tế, dấu hiệu cảnh báo suy thoái này ngày càng khó thành sự thật vì lãi suất của Fed đang rất gần với mức 0, cụ thể thế nào chúng ta sẽ được biết ngay sau đây.


Hiện tượng đảo ngược đường cong lợi suất 10 năm và 3 tháng đã xuất hiện trước mọi cuộc suy thoái kinh tế từ năm 1960s, tuy nhiên nó cũng đã gửi đi 2 tín hiệu sai lần lượt vào năm 1966 và 1998. Các nhà kinh tế có sự bất đồng về việc tại sao dấu hiệu này lại dự đoán được các cuộc suy thoái, tuy nhiên do không có phương pháp nào dự đoán các cuộc suy thoái một cách đáng tin cậy nên giới đầu tư có xu hướng rất chú ý đến đảo ngược đường cong lợi suất.

Dấu hiệu đảo ngược đường cong lợi suất xuất hiện tuần trước khá giống với lần xuất hiện năm 1998. Trong quá khứ nó xảy ra là vì các nhà đầu tư tin rằng lãi suất nhất thời đang quá cao khi mà Fed cố gắng làm “nguội” nền kinh tế và giảm lạm phát.

Đó không phải những gì xảy ra trong hiện tại hay trong thời kỳ năm 1998. Fed không đang cố làm nguội nền kinh tế mà thay vào đó là sẵn sàng hỗ trợ nó nếu cần thiết. Đảo ngược đường cong lợi suất thời điểm hiện tại không phải bởi vì các nhà đầu tư nghĩ Fed đang tăng lãi suất quá nhanh mà là vì họ đang dự đoán Fed sẽ hạ lãi suất sâu thêm nữa. Tức là đảo ngược đã xuất hiện vì lợi suất trái phiếu dài hạn đi xuống chứ không phải lợi suất trái phiếu ngắn hạn đi lên.

Fed đang được định giá ít nhất một lần cắt giảm trong năm nay và thậm chí có gần 50% khả năng họ làm điều này 2 lần. Lợi suất 3 tháng không phản ánh những đợt hạ lãi suất này mà ở những trái phiếu dài hơi hơn.

Do vậy, khả năng là các nhà đầu tư đang định giá việc tăng trưởng chậm với lãi suất Usd thấp trong tương lai thay vì một cuộc suy thoái.


Có một vấn đề không giống năm 1998, Fed đang phải đối mặt với vấn đề mới: chi phí vay đang ở rất gần mức 0. Thị trường tương lai đang định giá 1/6 khả năng lãi suất sẽ xuống dưới mức 1% trong năm nay và nó đến từ nỗi lo ngại về dịch cúm Vũ Hán sẽ gây ra sự suy thoái kinh tế mạnh.

Và tất nhiên, Fed sẽ không thể đối phó với cuộc suy thoái kinh tế tiếp theo như cách mà họ đã làm trong thời kỳ suy thoái trước đó khi cắt giảm lãi suất ít nhất 5 phần trăm. Với tỷ lệ hiện ở mức 1.5% -1.75%, họ sẽ phải dựa vào các lựa chọn thay thế như mua trái phiếu và định hướng chính sách, vốn ít được thử nghiệm như một công cụ chống suy thoái.

Nhật là một ví dụ điển hình, với việc giữ chi phí vay gần mức 0 trong 2 thập kỷ, đường cong lợi suất không đưa ra các tín hiệu cảnh báo suy thoái nào.

Kinh nghiệm của Nhật cho thấy rằng khi chi phí vay sát mức 0, thật khó để đường cong lợi suất đảo ngược, tín hiệu này ở Nhật đã không thể cảnh báo cho bất kỳ cuộc suy thoái nào trong số 4 cuộc đã xảy ra gần đây.

Lợi suất trái phiếu có thể đạt tới mức 0, nhưng trừ khi NHTW có lãi suất âm, rất khó để lợi suất trái phiếu giảm xuống, ngay cả khi dự đoán suy thoái. Đường cong lợi suất của Nhật cuối cùng đã đảo ngược khi lãi suất âm trong năm 2016, nhưng đó là một báo động sai và không có suy thoái theo sau.

Tóm lại, chúng ta có 2 tin một tốt và một xấu từ dấu hiệu này:

• Tin tốt: Sự đảo ngược đường cong lợi suất lần này cơ bản mang tính kỹ thuật, chỉ ra kỳ vọng Fed sẽ nới lỏng trong tương lai;
• Tin xấu: Khi Fed hạ lãi suất gần về 0, cuộc suy thoái tiếp theo có thể đến mà không có dấu hiệu đảo ngược.