Năng lượng, Lực hút & Lực cản - 3 Khái niệm giúp trader thấu hiểu biểu đồ giá và cấu trúc thị trường

Xin chào cả nhà!

Bạn có tò mò về cách các mô hình giá, hỗ trợ & kháng cự, và xu hướng & động lượng có thể được sử dụng để phân tích biểu đồ một cách hợp lý và có chiến lược không?

Bài viết (hơi dài) này sẽ giải thích cách mà các trader có thể sử dụng biểu đồ như một bản đồ để tìm ra con đường giá có khả năng xảy ra nhất. Bởi vì giá thường chọn con đường ít kháng cự nhất và các trader có thể sử dụng biểu đồ để xác định con đường đó.

Bạn sẽ học cách ước tính con đường ít kháng cự nhất và cách xử lý các biến động giá cũng như thiết lập giao dịch như một xác suất. Bạn cũng sẽ khám phá những khái niệm mới thú vị trên biểu đồ như năng lượng, trọng lực, và kháng cự.

Cùng bắt đầu bằng việc hiểu dấu vết của giá...

Sử dụng giá trong quá khứ để ước tính bước đi tiếp theo

Cung và cầu để lại dấu vết trên biểu đồ (giá trong quá khứ). Trader có thể phân tích dấu vết đó (biến động giá) và sử dụng nó như một bản đồ để hiểu được biến động giá tiếp theo có thể là gì.

Việc phân tích giá trong quá khứ (con đường ít kháng cự nhất trước đây) sẽ giúp trader ước tính và dự đoán bước đi tiếp theo hoặc hai bước tiếp theo có thể là gì. Dựa trên đó, trader có thể đánh giá xem có bất kỳ thiết lập giao dịch tiềm năng nào thú vị trong con đường dự kiến đó hay không.

Các thị trường tài chính nói chung và thị trường Forex nói riêng luôn trong trạng thái giằng co liên tục giữa người bán và người mua (cung và cầu). Điều này tạo ra các sóng giá có thể nhìn thấy trên hầu hết các biểu đồ.

Tính chất của sóng giá

Các sóng giá có thể là sóng đẩy (impulsive) hoặc sóng điều chỉnh (corrective). Về mặt tính chất thì chúng giống như nhịp tim của thị trường.

Biểu đồ dao động với sự chuyển động đều đặn giữa sóng đẩy và sóng điều chỉnh, mặc dù chuỗi và độ dài của mỗi giai đoạn đẩy và điều chỉnh sẽ thay đổi tùy vào biểu đồ và khung thời gian.

1. Khi phân tích nến Nhật, chúng ta có thể hiểu hành động giá hiện tại và biết liệu người mua, người bán hay không ai trong số họ đang kiểm soát thị trường.
2. Khi phân tích các nhóm nến, chúng ta thực ra đang phân tích các dao động giá, điều này giúp hiểu liệu giá đang tăng hay giảm và liệu nó có tính chất điều chỉnh hay đẩy.
3. Khi phân tích nhiều dao động giá (price swing), chúng ta có thể hiểu liệu giá đang có xu hướng hay đang đi ngang và cũng có thể nắm bắt được các mô hình sóng và mô hình giá, từ đó giúp hiểu được cấu trúc thị trường và sự cân bằng giữa người mua và người bán.
4. Bằng cách phân tích cung và cầu thông qua các mô hình sóng, mô hình giá, và xu hướng so với phạm vi giá (range), con đường ít kháng cự trong tương lai có thể được xác định.

Biểu đồ là một bản đồ, và phân tích dao động giá là một phần quan trọng trong việc hiểu đúng và trôi chảy cấu trúc thị trường.

Nó giống như khi bạn học một ngôn ngữ vậy. Tất nhiên, việc sử dụng từ điển có thể giúp bạn vượt qua các trở ngại tức thì, nhưng càng thông thạo ngôn ngữ, bạn càng dễ dàng giao tiếp với môi trường xung quanh. Việc phân tích biểu đồ, phân tích kỹ thuật, và giao dịch cũng trở nên dễ dàng hơn (về lâu dài) khi bạn hiểu cách lắng nghe thị trường.

Hãy nhớ câu nói: "Thị trường lên tiếng và trader lắng nghe."



Trader luôn nên theo dõi nhịp điệu của thị trường thay vì cố gắng thông minh hơn thị trường hoặc "cầm đèn chạy trước" thị trường, hoặc tìm kiếm những con đường tắt vô hình. Bạn có thể so sánh trading với việc khiêu vũ, nơi thị trường dẫn dắt và trader nên theo bước thị trường. Là người khiêu vũ, chúng ta tìm kiếm các dấu hiệu về bước đi tiếp theo của thị trường, và việc phân tích biểu đồ như một bản đồ sẽ giúp xác định con đường giá dự kiến ít kháng cự nhất.

Phân tích dao động giá và hiểu xem giá có tính chất đẩy hay điều chỉnh sẽ giúp trader hiểu bản đồ, con đường ít kháng cự, và cấu trúc thị trường tổng thể. Cuối cùng, các hành động giá đẩy sẽ cạn kiệt động lượng, đơn giản vì không có gì có thể di chuyển mãi mãi theo một hướng. Tuy nhiên, hành động giá đẩy có thể kéo dài lâu hơn bạn mong đợi, nhưng động lượng sẽ dần cạn kiệt và nến sẽ hoặc là điều chỉnh và chuyển động chậm lại, hoặc là đảo chiều sang hướng ngược lại.



Lúc đầu, động lượng (momentum) mạnh hơn lực hút (gravity), nhưng cuối cùng động lượng yếu đi và lực hút trở nên mạnh hơn, kéo giá vào một đợt điều chỉnh, có thể theo hướng ngược lại (đảo chiều) hoặc đi ngang (tích lũy).

Xác định dao động giá

Tại mọi điểm trên biểu đồ, giá có sự lựa chọn tiếp tục dao động hiện tại hoặc kết thúc dao động cũ và bắt đầu một dao động giá mới.

Trader cần hiểu rõ 4 khía cạnh sau:

1. Hướng và tính chất của dao động giá hiện tại là gì?
2. Khi nào và ở đâu dao động hiện tại sẽ kết thúc?
3. Hướng và tính chất của dao động giá tiếp theo sẽ như thế nào?
4. Sau dao động tiếp theo, hướng và tính chất của dao động kế tiếp là gì?

Những câu hỏi từ 1 đến 4 có thể được xem xét trên nhiều khung thời gian, mặc dù điều này có thể trở nên khó hiểu. Tốt nhất là bắt đầu từ khung thời gian nhỏ và dần dần thêm nhiều khung thời gian khác khi bạn đã có đủ kinh nghiệm.

Có ba yếu tố chính đóng vai trò quan trọng trong việc xác định liệu một dao động giá sẽ tiếp tục hay kết thúc: tất cả đều liên quan đến tốc độ giá so với lực hút và mức kháng cự gặp phải. Theo một cách nào đó, nó giống như một công thức:

Năng lượng so với Lực hút cộng Lực cản

Năng lượng = sự hiện diện của đà đẩy và tốc độ giá. Đà đẩy có nghĩa là giá di chuyển nhanh, trong khi giá điều chỉnh di chuyển chậm.

Lực hút = khả năng giá bị kéo trở lại mức trung bình của nó.

Lực cản = khả năng của một mức hỗ trợ hoặc kháng cự mạnh ngăn cản giá tiếp tục di chuyển.

Điều này giống như một cuộc chiến giữa lực hút và năng lượng (tốc độ), với hỗ trợ hoặc kháng cự đóng vai trò xác định giới hạn.

Hãy tưởng tượng bạn ném một quả bóng tennis lên không trung.



Ban đầu, quả bóng di chuyển rất nhanh và tách ra khỏi mặt đất. Nhưng cuối cùng, tốc độ của nó giảm dần và lực hút của trái đất sẽ kéo nó trở lại mặt đất.

Sự hiện diện của lực cản có thể làm thay đổi hướng đi của bóng sớm hơn. Khi bóng chạm vào trần nhà, nó sẽ bật ngược trở lại và rơi xuống sớm hơn. Nhưng nếu bóng gặp phải một cấu trúc mềm như giấy, thì tốc độ của bóng có thể đủ để xuyên qua lớp "cản" đó.

Bây giờ, hãy tưởng tượng giá cũng giống như quả bóng tennis. Hãy cùng đi qua các bước sau:

• Bóng tennis được ném lên không trung: Giá đang di chuyển với đà đẩy.
• Bóng tennis rời xa mặt đất: Giá đang rời xa các đường trung bình động.
• Cuối cùng tốc độ bóng giảm và bị lực hút kéo trở lại: Giá đang quay trở lại các đường trung bình động ngắn hạn và dài hạn.
• Bóng tennis chạm vào trần cứng: Giá chạm mức hỗ trợ hoặc kháng cự và bật ngược hoặc đảo chiều từ vùng đó.
• Bóng tennis chạm trần mềm: Giá chạm mức hỗ trợ hoặc kháng cự và phá vỡ vùng đó.

Trader phải phân tích năng lượng, lực hút và lực cản để hiểu giá đang ở giai đoạn nào (xem các điểm 1 đến 5 ở trên). Nghệ thuật này đòi hỏi sự luyện tập và kinh nghiệm!

Hiểu giá như là năng lượng

Trader phải so sánh năng lượng với lực hút và lực cản, sau đó đánh giá bản đồ đường đi dự kiến dựa trên đó.

Dưới đây là những yếu tố chính cần ghi nhớ...

Năng lượng được xác định và phân tích qua các yếu tố sau:

Tính chất của các cây nến trong dao động giá:

• Giá có đang di chuyển theo đà đẩy không?
• Giá có đang di chuyển điều chỉnh không?
• Dao động giá trước có phải là đà đẩy hay điều chỉnh?

Mô hình biểu đồ:

• Sự hiện diện của các mô hình tiếp diễn trên khung thời gian nhỏ hơn.
• Sự hiện diện của các mô hình tiếp diễn trên cùng một khung thời gian, cho thấy dao động đẩy trước đó vẫn là yếu tố chủ đạo.

Mô hình thời gian:

• Hành động giá đẩy thường diễn ra nhanh chóng.
• Hành động giá điều chỉnh thường chậm và kéo dài.
• Nếu giá không xác nhận xu hướng bằng việc tạo đỉnh cao hơn (trong xu hướng tăng) hoặc đáy thấp hơn (trong xu hướng giảm) trong 5-6 cây nến, thì có khả năng cao rằng vùng điều chỉnh sẽ bắt đầu.

Mối quan hệ giữa giá và các đường trung bình động:

• Mối quan hệ giữa giá, đường EMA 21 và đường EMA 144 biểu thị cho xu hướng.
  • Giá trên EMA 21 trên EMA 144 = xu hướng tăng.
  • Giá dưới EMA 21 dưới EMA 144 = xu hướng giảm.
• Hành động giá di chuyển xa khỏi vùng EMA 21 là hành động giá đẩy. Khi giá không chạm vào khoảng giữa đỉnh và đáy của đường EMA 21, thì giá đang di chuyển nhanh.
  • Nếu có nhiều cây nến (khoảng 5 hoặc nhiều hơn) không chạm vào vùng EMA 21, thì dao động được coi là sóng đẩy.
  • Nếu có hơn 20 cây nến không chạm vào vùng EMA 21, thì dao động đó được coi là sóng đẩy thứ 3.
• Góc của đường HMA cho biết hướng di chuyển, trong khi sự hiện diện của HMA bên ngoài vùng EMA 21 biểu thị cho sóng đẩy.
• Chỉ báo ecs Fractal so với vùng EMA 21:
  • Xu hướng tăng:
    • Fractal hỗ trợ xung quanh vùng EMA 21.
    • Fractal kháng cự trên đỉnh của đường EMA 21.
  • Xu hướng giảm:
    • Fractal kháng cự xung quanh vùng EMA 21.
    • Fractal hỗ trợ dưới đáy của đường EMA 21.

Lực hút được xác định và phân tích qua các yếu tố sau:

Giá không thể rời khỏi vùng EMA 21: Điều này cho thấy giá đang điều chỉnh, thường ngụ ý rằng động lượng (energy) đang yếu và lực hút có thể mạnh hơn.

Mô hình phân kỳ: Giá tạo đỉnh cao hơn hoặc đáy thấp hơn, nhưng chỉ báo dao động (oscillator), như Awesome Oscillator, không xác nhận đỉnh hoặc đáy mới. Chỉ báo dao động hiển thị đỉnh thấp hơn (không phải đỉnh cao hơn) hoặc đáy cao hơn (không phải đáy thấp hơn).

Các mô hình biểu đồ: Các mô hình đảo chiều như nêm tăng, nêm giảm, vai-đầu-vai, hai đỉnh hoặc hai đáy, ba đỉnh hoặc ba đáy cho thấy giá có khả năng quay trở lại đường trung bình động dài hạn.

Lực cản được xác định và phân tích qua các yếu tố sau:

Nỗ lực phá vỡ vùng hỗ trợ hoặc kháng cự:

• Lần đầu tiên giá cố gắng phá vỡ một vùng hỗ trợ hoặc kháng cự là khó khăn nhất và ít có khả năng thành công nhất.
• Lần thứ hai, tỷ lệ phá vỡ hoặc bật ngược lại tại vùng hỗ trợ hoặc kháng cự là khoảng 50-50%.
• Lần thứ ba trở đi thường nghiêng về phía phá vỡ hơn là bật ngược lại hoặc đảo chiều, vì giá đã chạm vùng hỗ trợ hoặc kháng cự hai lần trước đó và đã có một cú đảo chiều đáng kể. Cuối cùng, giá có xu hướng phá vỡ.

Sức mạnh của một vùng hỗ trợ hoặc kháng cự:

• Sự hội tụ của các mức hỗ trợ và kháng cự làm cho một mức giá hoặc vùng giá mạnh hơn, và do đó khó phá vỡ hơn, cũng như giá có khả năng bật ngược lại cao hơn.
• Ít sự hội tụ làm cho vùng giá yếu hơn, dễ bị phá vỡ và ít khả năng bật ngược lại hơn.

Cách giá di chuyển theo con đường có ít kháng cự nhất

Giá di chuyển theo con đường có ít kháng cự nhất. Con đường này được quyết định bởi hai yếu tố chính: năng lượng và lực cản.

Nói cách khác, luôn có một cuộc chiến liên tục giữa động lượng (năng lượng) và hỗ trợ - kháng cự. Đôi khi động lượng mạnh hơn hỗ trợ - kháng cự. Trong các trường hợp khác, động lượng yếu hơn hỗ trợ - kháng cự.

• Nếu động lượng thắng, thì giá sẽ tiếp tục đi theo con đường đó, có thể chỉ với một sự gián đoạn nhỏ. Giá di chuyển càng nhanh mà không có phân kỳ, động lượng sẽ càng mạnh.
• Nếu hỗ trợ - kháng cự thắng, thì giá sẽ dừng lại tại hỗ trợ - kháng cự và quay ngược hướng hoặc đi ngang. Nói chung, mức hỗ trợ hoặc kháng cự có càng nhiều hội tụ, thì vùng đó sẽ càng mạnh.

Tuy nhiên, cần hiểu rằng “công thức” (hỗ trợ - kháng cự so với động lượng) là một ước tính dựa trên phân tích, kinh nghiệm và cách giải thích của bạn. Hãy nhớ rằng đó không phải là công thức thực tế - dù ý tưởng này có thể khá thú vị nếu bạn muốn phát triển.

Vì vậy, bây giờ bạn đã biết cách chúng ta có thể tận dụng việc quan sát biểu đồ:

1. Chúng ta phân tích hỗ trợ và kháng cự.
2. Chúng ta phân tích động lượng.
3. Chúng ta ước tính con đường có ít kháng cự nhất.
4. Chúng ta theo dõi ước tính của mình và học cách cải thiện những ước tính trong tương lai.

Con đường có ít kháng cự nhất luôn là một xác suất. Nó không cố định, mà thay vào đó là điều gì đó linh hoạt hơn.

Hiểu vì sao xác suất lại là chìa khóa

Không bao giờ có sự đảm bảo rằng giá sẽ đi theo con đường ít kháng cự nhất mà các
trader mong đợi. Khả năng hiểu sâu hơn về biểu đồ thông qua các khái niệm dòng chảy so với kháng cự không có nghĩa là trader có thể dự đoán tương lai với độ chính xác 100%. Việc phân tích và giao dịch sẽ luôn liên quan đến câu hỏi về xác suất!

Nói một cách đơn giản, con đường ít kháng cự nhất, chuyển động của giá và các thiết lập giao dịch luôn là một dạng xác suất, có thể thay đổi tùy theo từng trường hợp và phụ thuộc vào cấu trúc của biểu đồ.

Một số chuyển động giá có xác suất rất cao, trong khi số khác lại không rõ ràng. Điều này có nghĩa là trong một số tình huống, biểu đồ rõ ràng là xu hướng tăng hoặc giảm, trong khi ở các tình huống khác, hướng đi vẫn là điều gì đó mơ hồ.

Con đường ít kháng cự nhất không phải là cố định. Xác suất giá tăng hoặc giảm cũng có thể thay đổi khi có thêm thông tin mới. Mỗi cây nến mới cung cấp thêm thông tin mới, có thể cải thiện hoặc làm giảm xác suất rằng giá sẽ đi theo con đường mà bạn dự đoán.

Nói chung, con người thường khá tệ khi đánh giá xác suất. Các sự kiện hiếm gặp thường bị đánh giá quá cao, trong khi một lợi thế nhỏ về xác suất thường bị đánh giá thấp.



Ví dụ, không hiếm khi mọi người sợ bị sét đánh, mặc dù số lượng người bị sét đánh và tử vong do sét đã giảm mạnh trong những thế kỷ gần đây (theo sách "Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism and Progress" của Steven Pinker, 2018, Penguin Books). Thực tế, sấm sét có thể gây ra nhiều nỗi sợ hơn so với hút thuốc lá, mặc dù hút thuốc có khả năng gây hại cho sức khỏe cao hơn nhiều, nhưng lại theo cách tinh vi và khó nhận biết hơn.

Một ví dụ khác là sự đánh giá thấp khả năng mưa. Nếu dự báo thời tiết cho biết có 30% khả năng mưa, điều đó thực sự có nghĩa là cứ 10 ngày thì có 3 ngày có mưa. Nhiều người cho rằng 30% là một xác suất thấp và họ nghĩ sự kiện này khó xảy ra chỉ vì dự báo dưới 50%. Con người có xu hướng đánh giá thấp ngày mưa bình thường và đánh giá quá cao tần suất sét đánh.

Các đặc điểm của một “siêu dự báo viên” có thể giúp các trader trở nên thực tế hơn trong việc đánh giá xác suất. Dưới đây là các tiêu chí chính:

• Nghiên cứu "tỷ lệ cơ bản" hợp lý: một sự kiện xảy ra bao nhiêu lần?
• Theo dõi thay đổi: xác suất có nên được điều chỉnh không?
• Phản ứng: đừng đánh giá thấp các thay đổi tiềm năng, nhưng cũng cố gắng tránh phản ứng thái quá.

Thông tin mới cuối cùng sẽ thay đổi xác suất của phân tích ban đầu của bạn và con đường ít kháng cự nhất mà bạn mong đợi và/hoặc thiết lập giao dịch có thể trở nên:

1. Có xác suất cao hơn (xác nhận).
2. Có xác suất thấp hơn hoặc không còn xác suất (bị vô hiệu hóa).
3. Vẫn giữ nguyên.

Hãy xem một ví dụ:



Cặp EUR/USD đang cho thấy tiềm năng đảo chiều giảm (ô đỏ bên trái) khi giá phá vỡ xuống dưới đường EMA 21. Việc phá vỡ xuống dưới đường EMA 144 đã xác nhận xu hướng đảo chiều thay vì chỉ là sự điều chỉnh. Tuy nhiên, sau đó giá đã phá vỡ lên trên đường EMA 21 (ô xanh dương bên trái), điều này làm cho khả năng điều chỉnh tăng trở nên khả thi hơn. Đây là lúc quản lý giao dịch có thể có ý nghĩa vì xác suất đã thay đổi.

Ô đỏ tiếp theo chỉ ra sự tiếp tục xu hướng giảm sau khi giá hồi về và bật lên tại đường EMA 144. Những trader nào vẫn giữ lệnh sẽ thấy xác suất lại nghiêng về phía họ. Những người đã thoát lệnh có thể vào lại. Ô xanh lá cây chỉ ra vùng quyết định, nhưng giá không thể phá vỡ lên trên đường EMA 21 và chỉ để lại một bóng nến. Tuy nhiên, ô xanh dương tiếp theo lại cho thấy giá đã phá vỡ lên trên đường EMA 21 và một khả năng điều chỉnh. Một lần nữa, xác suất đã thay đổi và xu hướng đang dần yếu đi.

Thông tin mới không chỉ hữu ích trước khi vào lệnh mà còn trong các quyết định quản lý giao dịch nếu chiến lược quản lý giao dịch của bạn cho phép.

Đây là lý do tại sao quản lý giao dịch chủ động (thay đổi điểm thoát lệnh) có tiềm năng hơn so với quản lý thụ động (không thay đổi điểm thoát lệnh dự kiến) vì nó cho phép chúng ta thay đổi các thông số giao dịch sau khi đã vào lệnh.

Quản lý chủ động cho phép chúng ta sử dụng thông tin mới trên biểu đồ để đưa ra quyết định thoát lệnh tại đúng mức giá và thời điểm phù hợp hơn!


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà