⚖️ Phân Tích Cung Cầu trong Thị Trường Chứng Khoán: Quy Luật Vàng của Mọi Giao Dịch

Phân tích Cung Cầu (Supply and Demand Analysis) là nguyên tắc cơ bản và tối thượng chi phối mọi hoạt động trên thị trường chứng khoán, vượt qua mọi chỉ báo kỹ thuật phức tạp hay báo cáo tài chính chi tiết. Mọi biến động giá, dù là một cổ phiếu đơn lẻ hay cả chỉ số VN-Index, đều là kết quả trực tiếp của sự mất cân bằng giữa lượng người muốn mua (Cầu) và lượng người muốn bán (Cung).

Việc nắm vững cách đọc và giải mã các dấu hiệu của Cung Cầu không chỉ giúp nhà đầu tư xác định điểm mua/bán tối ưu mà còn giúp hiểu rõ hơn về tâm lý thị trường ẩn sau các con số.

I. Nền Tảng Lý Thuyết Cung Cầu trong Thị Trường​

1. Bản chất của Cung và Cầu​

• Cầu (Demand): Đại diện cho khối lượng mua. Khi Cầu lớn hơn Cung, người mua sẵn sàng trả giá cao hơn để sở hữu cổ phiếu, khiến giá tăng lên. Cầu thường đi kèm với các lệnh mua (Buy Orders) tích cực.
• Cung (Supply): Đại diện cho khối lượng bán. Khi Cung lớn hơn Cầu, người bán phải chấp nhận giảm giá để thoát hàng, khiến giá giảm xuống. Cung thường đi kèm với các lệnh bán (Sell Orders) tích cực.

2. Sự Hình Thành Giá Cân Bằng​

Giá cân bằng là mức giá mà tại đó, khối lượng Cầu khớp hoàn toàn với khối lượng Cung. Trên sàn chứng khoán, giá khớp lệnh (Last Traded Price) tại bất kỳ thời điểm nào chính là giá cân bằng tạm thời đó. Giá sẽ tiếp tục thay đổi cho đến khi đạt được một trạng thái cân bằng mới, phản ánh tình hình thông tin và tâm lý mới của thị trường.

II. Phân Tích Cung Cầu Qua Khối Lượng Giao Dịch (Volume)​

Khối lượng giao dịch là công cụ quan trọng nhất để định lượng sức mạnh của Cung và Cầu. Giá là hậu quả, còn Volume là nguyên nhân.

1. Xác nhận Xu hướng (Trend Confirmation)​

• Xu hướng Tăng mạnh (Uptrend): Khi giá tăng kèm theo Volume tăng mạnh. Điều này cho thấy Cầu đang áp đảo một cách dứt khoát và xu hướng tăng là bền vững.
• Xu hướng Giảm mạnh (Downtrend): Khi giá giảm kèm theo Volume tăng mạnh. Điều này cho thấy Cung đang đổ ra thị trường một cách quyết liệt, phản ánh tâm lý bán tháo và xu hướng giảm là có cơ sở.

2. Sự Suy Yếu của Xu hướng (Trend Exhaustion)​

• Giá tăng, Volume giảm dần: Đây là tín hiệu cảnh báo quan trọng. Khi giá vẫn tăng nhưng Volume (sự quan tâm của Cầu) lại giảm, cho thấy đà tăng đang thiếu sự đồng thuận và có thể sắp kết thúc.
• Giá giảm, Volume giảm dần: Cho thấy áp lực Cung đang cạn kiệt. Người bán đã gần như bán hết, báo hiệu xu hướng giảm có thể sắp đảo chiều.

3. Đảo Chiều Đột Ngột (Reversal Signals)​

• Thanh giá tăng/giảm lớn với Volume đột biến: Một thanh giá tăng mạnh, nhưng ngay sau đó là một thanh giá giảm mạnh với Volume cực lớn (hoặc ngược lại) thường báo hiệu sự thay đổi đột ngột trong cán cân Cung Cầu, hay còn gọi là Khu vực Đảo chiều (Turning Point).

III. Phân Tích Cung Cầu Qua Các Khu Vực Hỗ Trợ và Kháng Cự (S&R Zones)​

Phân tích Cung Cầu đạt đến trình độ chuyên sâu khi áp dụng vào các Khu vực Hỗ trợ và Kháng cự (Support and Resistance – S&R).

1. Kháng Cự (Resistance Zone) – Khu vực Cung Mạnh​

Kháng cự là mức giá mà tại đó, áp lực bán (Cung) trở nên quá lớn, ngăn cản giá tiếp tục tăng.

• Bản chất Cung Cầu: Tại Kháng cự, có một lượng lớn nhà đầu tư sẵn sàng bán ra (những người mua trước đó và muốn chốt lời, hoặc những người bị kẹt hàng và muốn cắt lỗ hòa vốn).
• Phá vỡ (Breakout): Một sự phá vỡ Kháng cự với Volume đột biến là dấu hiệu xác nhận rằng Cầu mới đã hấp thụ toàn bộ Cung ở mức giá đó, và xu hướng tăng tiếp tục.

2. Hỗ Trợ (Support Zone) – Khu vực Cầu Mạnh​

Hỗ trợ là mức giá mà tại đó, áp lực mua (Cầu) trở nên quá lớn, ngăn cản giá tiếp tục giảm.

• Bản chất Cung Cầu: Tại Hỗ trợ, có một lượng lớn nhà đầu tư sẵn sàng mua vào (những người tin rằng giá đã rẻ và muốn bắt đáy).
• Phá vỡ (Breakdown): Một sự phá vỡ Hỗ trợ với Volume lớn là dấu hiệu Cung đã vượt quá Cầu, báo hiệu xu hướng giảm tiếp diễn.

IV. Phân Tích Cung Cầu Qua Sổ Lệnh (Order Book Analysis)​

Ở cấp độ siêu ngắn hạn (Intraday Trading), Sổ Lệnh (Order Book hay Market Depth) là công cụ trực tiếp nhất để quan sát Cung Cầu thực tế.

• Lệnh Chờ Mua/Bán (Limit Orders): Các lệnh chờ mua (Bid) và chờ bán (Ask) ở các mức giá khác nhau cho thấy sự phân bổ Cung Cầu tiềm năng. Lượng lớn lệnh chờ mua ở một mức giá nào đó tạo nên Hỗ trợ tâm lý ngắn hạn.
• Lệnh Khớp ngay (Market Orders): Sự xuất hiện đột ngột của một lượng lớn lệnh mua/bán khớp ngay (thường là lệnh MP – Market Price) là bằng chứng trực tiếp cho thấy một bên (Cung hoặc Cầu) đang hành động quyết liệt, tạo ra động lực giá tức thời.

V. Chiến Lược Giao Dịch Dựa Trên Cung Cầu​

1. Giao dịch theo Cung Cầu Dài hạn (Vị thế)​

Nhà đầu tư nên tìm kiếm các cổ phiếu có Cầu cơ bản mạnh (do tiềm năng tăng trưởng, lợi nhuận tốt) và kết hợp với Cầu kỹ thuật (tích lũy Volume lớn ở vùng Hỗ trợ).

• Vào lệnh: Mua khi giá kiểm tra lại vùng Hỗ trợ cũ, đi kèm với Volume cạn kiệt (Cung đã yếu) và bắt đầu xuất hiện những thanh giá tăng mạnh kèm Volume đột biến (Cầu quay trở lại).

2. Giao dịch theo Mất cân bằng (Ngắn hạn)​

• Phát hiện sự mất cân bằng: Tìm kiếm các thanh giá tăng/giảm mạnh với Volume lớn. Đây là bằng chứng cho thấy một bên đang chiếm ưu thế.
• Hành động theo phía mạnh hơn: Mua theo phe Cầu khi họ phá vỡ Kháng cự bằng Volume lớn, hoặc Bán khi phe Cung phá vỡ Hỗ trợ bằng Volume lớn.

VI. Kết Luận: Cung Cầu là Người Dẫn Dắt Thị Trường​

Quy luật Cung Cầu là quy luật bất biến của thị trường tài chính. Các chỉ báo kỹ thuật khác (MACD, RSI, Stochastic) chỉ là những công cụ phái sinh để đo lường kết quả của sự mất cân bằng Cung Cầu. Việc tập trung vào Volume, các Khu vực Hỗ trợ/Kháng cự và sự tương tác giữa chúng sẽ giúp nhà đầu tư xây dựng một nền tảng phân tích kỹ thuật vững chắc và hiệu quả.

Để bắt đầu áp dụng chiến lược phân tích Cung Cầu vào thực tiễn, việc lựa chọn một công ty chứng khoán uy tín với nền tảng giao dịch ổn định, cung cấp dữ liệu Volume và Order Book chính xác là vô cùng quan trọng. SSI là một trong những công ty hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp môi trường lý tưởng để bạn bắt đầu hành trình đầu tư của mình. Các bạn có thể tham khảo cách mở tài khoản ssi online tại đây