[Quan điểm] FED đang xa rời dữ liệu trong các quyết định chính sách

Khi bộ dữ liệu chính thức đầu tiên sau khi chính phủ đóng cửa bắt đầu xuất hiện trong tuần qua, sự bất ổn lớn nhất đối với thị trường lẽ ra phải là quyết định của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) về việc sẽ xử lý thông tin mới nhất này như thế nào tại cuộc họp tháng 12. Tuy nhiên, điều đó đã không xảy ra.

Các nhà đầu tư cổ phiếu dường như đã bỏ qua dữ liệu mới nhất miễn là câu chuyện về việc nới lỏng sắp tới vẫn còn nguyên vẹn, mặc dù khả năng cắt giảm lãi suất có vẻ mong manh dựa trên nhiệm vụ kép của Cục Dự trữ Liên bang. Thị trường lao động không hề suy yếu; tiến triển lạm phát đã chững lại; và kỳ vọng lạm phát - đặc biệt là những kỳ vọng được ghi nhận bởi cuộc khảo sát của Michigan cho thấy người tiêu dùng dự kiến tỷ lệ lạm phát 4,1% trong năm tới - vẫn ở mức cao một cách khó chịu. Nếu có gì thay đổi, sự kết hợp này thường sẽ khiến ngân hàng trung ương thận trọng hơn, chứ không phải quyết liệt hơn, trong việc nới lỏng chính sách.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn tiếp tục hành động dựa trên giả định rằng Fed của năm 2025 không còn là định chế kiên quyết tăng lãi suất trong năm 2022 và 2023 nữa, mà đã chú trọng hơn đến những rủi ro đối với sự ổn định tài chính và tâm lý thị trường. Xét cho cùng, Chủ tịch Jerome Powell và một số đồng nghiệp đã nhấn mạnh sự cần thiết phải ngăn chặn "thắt chặt quá mức", và các bài phát biểu gần đây của các nhà hoạch định chính sách chủ chốt đã nhấn mạnh khuôn khổ quản lý rủi ro mà Fed hiện coi là trọng tâm trong việc ra quyết định. Thị trường đã diễn giải sự thay đổi này — có lẽ là quá háo hức — như bằng chứng cho thấy FOMC sẵn sàng bỏ qua lạm phát dai dẳng để tránh suy thoái.



Tuy nhiên, ngay cả khi Powell muốn duy trì hình ảnh một Fed sẵn sàng ứng phó linh hoạt với dữ liệu mới, việc cắt giảm lãi suất vào tuần tới sẽ đặt ra những câu hỏi khó trả lời. Làm thế nào để biện minh cho việc nới lỏng chính sách trong bối cảnh thị trường việc làm vẫn đang ở mức cao lịch sử? Hôm thứ Năm, Bộ Lao động Hoa Kỳ cho biết số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu, thước đo cho số lượng người lao động bị sa thải, là 191.000 trong tuần kết thúc vào ngày 29 tháng 11, thấp hơn dự kiến chung. Con số mới nhất là mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm 2022!

Nếu bạn nghĩ rằng dấu hiệu mạnh mẽ này trên thị trường lao động sẽ khiến Fed cân nhắc kỹ hơn về việc hạ lãi suất thêm nữa, thì bạn đã nhầm. Điều đó chỉ có nghĩa là bạn sẽ không còn cơ hội trở thành người đứng đầu Fed kể từ tháng Năm tới! Thống đốc Fed Christopher Waller, Phó Chủ tịch Michelle Bowman và Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett, tất cả đều hy vọng mình sẽ là người được chọn, đang ủng hộ việc cắt giảm lãi suất.

Làm sao có thể lập luận một cách đáng tin cậy rằng lạm phát đang tiến triển bền vững hướng tới mục tiêu khi lạm phát PCE hàng năm, thước đo ưa thích của Fed, đã tăng tốc lên 2,8% vào tháng 9, mức cao nhất kể từ tháng 4 năm 2024. Đây là lúc áp lực giá cả liên quan đến thuế quan vẫn đang tác động lên toàn hệ thống. Và làm thế nào để duy trì uy tín chống lạm phát của Fed trong khi đồng thời tỏ ra xoa dịu thị trường chứng khoán vốn đang tăng trưởng nhờ kỳ vọng vào đồng tiền rẻ hơn?

Bất chấp những vấn đề này, Fed dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất lần thứ ba trong năm nay khi kết thúc cuộc họp hai ngày vào thứ Tư. Tại cuộc họp báo cùng ngày, Powell cũng có thể ám chỉ rằng ngân hàng trung ương vẫn để ngỏ khả năng hạ lãi suất thêm nữa vào năm 2026, trừ khi lạm phát tăng đáng kể so với mức hiện tại.

Mặc dù các nhà đầu tư cổ phiếu dường như phớt lờ dữ liệu cho thấy bức tranh lao động vẫn mạnh mẽ và lạm phát vẫn ở mức cao, thị trường trái phiếu đang âm thầm - và dần dần - thể hiện sự không đồng tình với hành động được dự đoán của ngân hàng trung ương. Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm đã tăng 3 điểm cơ bản vào hôm qua, trong khi giá vàng tăng vọt lên mức cao nhất trong ngày là 4.286 đô la/ounce vào thứ Sáu trước khi kết thúc tuần ở mức 4.227 đô la. Xin nhắc lại, giá vàng đã tăng khoảng 60% từ mức 2.650 đô la/ounce vào đầu năm 2025. Những động thái này khó có thể gây hoảng loạn, nhưng chúng cho thấy một thị trường ngày càng bất an trước việc Fed sẵn sàng nới lỏng chính sách trong một môi trường dường như không hề có nguy cơ giảm phát.

Áp lực bán ra đối với trái phiếu kho bạc Mỹ càng gia tăng do kỳ vọng rộng rãi rằng Ngân hàng Nhật Bản sẽ tăng lãi suất chính sách vào ngày 19 tháng 12. Động thái này sẽ đẩy lợi suất trái phiếu Nhật Bản lên cao hơn và có thể rút vốn khỏi trái phiếu kho bạc Mỹ, do Nhật Bản là một trong những chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ. Cần nhớ rằng sự thu hẹp đáng kể chênh lệch lợi suất trái phiếu 10 năm giữa Mỹ và Nhật Bản trong những tháng cuối năm 2007 và nửa đầu năm 2008 đã báo trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu bùng phát vào tháng 9 năm 2008. Mặc dù không ai dự đoán một sự lặp lại của kịch bản đó, nhưng sự tương đồng trong lịch sử là lời nhắc nhở rằng những thay đổi trong chênh lệch lợi suất toàn cầu có thể gây ra những hậu quả sâu sắc đối với tình hình tài chính của Mỹ.




Cuối cùng, yếu tố ảnh hưởng đến tư duy của Fed là niềm tin ngày càng tăng trên thị trường tài chính rằng Kevin Hassett, hiện là Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia của Trump, là lựa chọn ưu tiên của Tổng thống để kế nhiệm Powell làm Chủ tịch Fed. Trong khi tất cả các ứng cử viên hàng đầu đều lên tiếng trên truyền thông để nhấn mạnh sự cởi mở của họ đối với việc hạ lãi suất chính sách, Hassett đã tạo dấu ấn bằng cách đi xa hơn nhiều - công khai kêu gọi cắt giảm lãi suất nhiều lần nếu ông đảm nhận vị trí Chủ tịch, và làm như vậy mà không hề thừa nhận rủi ro lạm phát.

Thị trường đã nhận thấy điều này. Nếu Hassett được bổ nhiệm và có những động thái quyết liệt nhằm nới lỏng chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính, kết quả có thể là đường cong lợi suất sẽ dốc hơn đáng kể – chính xác là kịch bản sẽ làm trầm trọng thêm thâm hụt ngân sách và có khả năng gây bất ổn cho toàn bộ nền kinh tế.

Nhưng một mối nguy hiểm ngược lại cũng đang hiện hữu. Nếu Hassett—hoặc bất kỳ người được bổ nhiệm nào khác—không cắt giảm lãi suất nhanh như Tổng thống Trump mong muốn, chúng ta có thể chứng kiến sự lặp lại của những biến động trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump. Khi đó, Powell được bổ nhiệm làm Chủ tịch theo sự thúc giục của Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, nhưng lại phải đối mặt với sự chỉ trích dữ dội từ tổng thống vì không cắt giảm lãi suất đủ nhanh trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Trump cũng quay lưng lại với Mnuchin vì đã đề cử Powell ngay từ đầu. Một kịch bản tương tự, lần này liên quan đến một Chủ tịch mới và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, sẽ tạo thêm sự bất ổn cho thị trường trái phiếu và thêm một nguồn biến động nữa vào bối cảnh chính sách vốn đã phức tạp.

Chúng ta đang sống trong một thời đại thú vị!