[Quan điểm] FED nên dừng in tiền, và tập trung đạt mục tiêu lạm phát 2%

Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã bắt đầu đánh giá chiến lược, công cụ và truyền thông chính sách tiền tệ năm năm một lần để đạt được nhiệm vụ ổn định giá cả và toàn dụng lao động. Với những kinh nghiệm gần đây, Fed nên xem xét lại mục tiêu lạm phát 2%, cũng như cách giải quyết nhanh chóng và quyết liệt tình trạng lạm phát tăng tốc.

Nếu giữ lạm phát bằng 0 — một số giá tăng, một số giảm, nhưng giá trị của đồng đô la Mỹ phần lớn vẫn ổn định. Ngay cả khi giá cả ổn định có thể đạt được, nó sẽ hạn chế tăng trưởng và kìm hãm việc làm. Các doanh nghiệp sẽ không muốn đầu tư vì trong thời kỳ cầu yếu, giá cả giảm sẽ khiến việc trả nợ trở nên quá nặng nề, vốn cần thiết để mở rộng doanh nghiệp và thành lập doanh nghiệp mới.

Đặt mục tiêu lạm phát quá cao sẽ khuyến khích các doanh nghiệp và hộ gia đình chi tiêu quá mức vì họ dự kiến chi phí mua sắm sẽ cao hơn trong tương lai.

Mục tiêu tối ưu cho lạm phát là đặt một phạm vi nhất định để các doanh nghiệp không nản lòng khi chấp nhận rủi ro và người tiêu dùng không cố gắng 'chạy trước' cho việc giá cả tăng.

Duy trì lạm phát và nguồn gốc mục tiêu 2% ​

Mục tiêu 2% là lý tưởng, nhưng không có gì kỳ diệu ở đây. Thay vào đó, mức này phát triển từ mục tiêu được Ngân hàng Dự trữ New Zealand chấp nhận một cách hời hợt vào năm 1989, dần dần trở thành sự đồng thuận giữa các ngân hàng trung ương. Fed chính thức thông qua mục tiêu 2% vào năm 2012.

Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-09, các nhà kinh tế học tiến bộ bắt đầu đặt câu hỏi liệu việc tuân thủ một cách mù quáng mục tiêu 2% đó có khiến người lao động không có đủ thị trường lao động chặt chẽ để mặc cả mức lương cao hơn hay không. Vào năm 2020, Fed tuyên bố sẽ chấp nhận các giai đoạn lạm phát trên 2% để bù đắp cho các giai đoạn dưới mức đó.

Sau khi phong toả kinh tế vì COVID-19, khi giá cả bắt đầu vượt quá 2%, Fed đã do dự trước khi tăng lãi suất và tìm cách quản lý kỳ vọng thông qua truyền thông. Đầu tiên, Fed cho biết tình trạng thiếu hụt và hạn chế nguồn cung là thủ phạm. Sau đó, Fed khẳng định rằng một đợt "hạ cánh mềm" về kinh tế là có thể; nếu không có phản ứng thái quá của thị trường, lạm phát sẽ trở lại mức 2% mà không có suy thoái.

Fed bỏ qua mọi lỗi lầm trong việc kích hoạt và kéo dài lạm phát ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Fed đã in khoảng 4,8 nghìn tỷ đô la tiền mới để cứu trợ COVID, quá hào phóng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp từ Tổng thống Trump và Tổng thống Joe Biden. Điều đó, cùng với nhiều Đạo luật mới, đã đẩy thâm hụt liên bang lên 6,6% GDP vào năm 2024 từ mức 4,6% vào năm 2019.

Lạm phát của Hoa Kỳ đã giảm xuống còn 2,7%, nhưng phần lớn là do giá hàng hóa giảm trong điều kiện quốc tế ngoài tầm ảnh hưởng của Fed. Các cuộc khủng hoảng chính trị, quản lý quá mức và đầu tư thiếu hụt kinh niên ở châu Âu và bong bóng bất động sản ở Trung Quốc đang làm chậm tăng trưởng ở các nền kinh tế này, làm suy yếu nhu cầu và giá dầu. Để hỗ trợ việc làm trong nước, Trung Quốc đang đẩy các sản phẩm sản xuất ra thế giới với mức giá cực thấp.




Tại Hoa Kỳ, giá nhà ở và các dịch vụ phi năng lượng khác chiếm lần lượt 37% và 25% CPI và tăng 4,6% và 4,2% hàng năm. Giá cả chủ yếu được thúc đẩy bởi các lực lượng trong nước — sự sẵn có và chất lượng lao động, cũng như kỳ vọng lạm phát của cả người lao động và người sử dụng lao động.

Người lao động và người sử dụng lao động Hoa Kỳ không cảnh giác. Các hộ gia đình và người tiêu dùng thấy lạm phát của Hoa Kỳ đạt 3,3% hàng năm, theo khảo sát về kỳ vọng lạm phát của Đại học Michigan. Các nhà đầu tư không tin vào lời đảm bảo của Fed rằng lạm phát đang có xu hướng đạt 2%. Kể từ giữa tháng 9, Fed đã hạ lãi suất quỹ liên bang xuống 1%, nhưng lãi suất trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ kỳ hạn 10 năm — cung cấp chuẩn mực cho các khoản thế chấp và vay dài hạn của doanh nghiệp — đã tăng lên.

Lạm phát giữa các quốc gia, kinh nghiệm từ quá khứ ​

Phản ứng chậm chạp của Fed đối với lạm phát do COVID gây ra phản ánh những hành động tương tự ở Châu Âu và Úc, nhưng Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) đã tăng lãi suất sớm hơn và nhiều hơn so với các ngân hàng khác. New Zealand đã phải chịu suy thoái , nhưng hiện lạm phát đã giảm xuống còn 2,1% và RBNZ đang bình thường hóa lãi suất.

Trong khi đó, một nghiên cứu của IMF về 100 kinh nghiệm trên 56 quốc gia chỉ ra rằng hành động kiên quyết, bền bỉ sẽ kiềm chế lạm phát tốt nhất. Ngay cả khi suy thoái xảy ra, triển vọng tăng trưởng và thu nhập dài hạn vẫn được bảo toàn.



Đáng buồn thay, sự trì hoãn của Fed và thị trường lao động thắt chặt hơn đã không giúp ích cho những người lao động thu nhập thấp, người thiểu số và người cao tuổi, vì lạm phát do COVID gây ra đã ảnh hưởng đến những nhóm này nặng nề hơn những nhóm khác. Hành động nhanh hơn và nếu có thể, mục tiêu thấp hơn 2% có thể phục vụ tốt hơn cho lợi ích của họ.

Fed sẽ làm tốt nếu xem xét lại nỗi ám ảnh của mình với các chiến lược truyền thông. Sẽ tốt hơn nếu thúc đẩy sự thịnh vượng lâu dài và công lý xã hội bằng cách quay lại mục tiêu lạm phát cứng 2% và cam kết không cho phép các chính sách tài khóa phung phí bằng cách vận hành máy in tiền.