[Series Tâm lý giao dịch tích cực] - Phần 3: Làm sao để trader định hình khung tư duy?

Xin chào cả nhà!

Trong lĩnh vực trading, không chỉ có chiến lược và phân tích kỹ thuật mới là yếu tố quyết định thành công. Một yếu tố không kém phần quan trọng nhưng thường bị bỏ qua chính là tâm lý giao dịch.

Hiểu và kiểm soát được tâm lý của bản thân trong suốt quá trình giao dịch có thể tạo ra sự khác biệt rõ rệt giữa những nhà giao dịch thành công và những người thất bại.

Trong những năm gần đây, nghiên cứu về "tâm lý học tích cực" đã cung cấp một góc nhìn mới về cách nâng cao hiệu suất giao dịch thông qua việc tập trung vào việc phát triển và tối ưu hóa những khía cạnh tích cực của cuộc sống.



Và sau đây là Phần 3 của series "Tâm lý giao dịch tích cực" được biên soạn bởi Tiến sĩ Tâm lý học Brett Steenbarger.

Dành cho những ai chưa biết thì Brett Steenbarger là một trader chuyên nghiệp, một nhà đào tạo trader nổi tiếng đã từng đào tạo ra các trader chuyên làm việc cho các quỹ đầu tư, trader cá nhân thành công, các nhà quản lý tiền giỏi nhất thế giới.

Bài viết đầu tiên trong series 3 phần về tâm lý giao dịch tích cực đã nhấn mạnh khía cạnh cảm xúc và thể chất của hiệu suất tối ưu, điều này được gọi là "phát triển mạnh mẽ" (flourishing).


Bài viết thứ hai đã xem xét khía cạnh nhận thức của sự thành công trong trading, bao gồm việc phát triển khả năng tập trung và xử lý thông tin sâu hơn, nhanh hơn.


Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét tầm quan trọng của việc phát triển một khung hiểu biết về thị trường và tạo ra lợi thế giao dịch của chúng ta.

Trong bất kỳ nỗ lực cạnh tranh nào, dù là cờ vua, bóng rổ, hay quyền anh, chúng ta đều phải hiểu rõ đối thủ mình đang cạnh tranh với ai. Lưu ý rằng trong tất cả các hoạt động này, chúng ta không chỉ chuẩn bị cho thành công bằng cách phát triển bản thân, mà còn phải nghiên cứu đối thủ và những điểm mạnh, điểm yếu của họ.



Một phần quan trọng trong việc chuẩn bị cho trận đấu tiếp theo là xem lại video, nghiên cứu đối thủ, và sau đó xây dựng chiến lược và kế hoạch chơi nhằm tối đa hóa điểm mạnh của mình cũng như khai thác điểm yếu của đối phương. Vì đối thủ luôn thay đổi, nên việc chuẩn bị cho trận đấu của chúng ta cũng phải luôn linh hoạt.

Qua nhiều năm, tôi đã nhận thấy rằng những nhà giao dịch thành công nhất đều có một khung tư duy để hiểu rõ thị trường và nắm bắt cơ hội.

Khung tư duy này làm rõ 3 yếu tố chiến lược quan trọng:

1. Họ kiếm tiền từ ai;
2. Những người chơi khác hành xử thế nào trong các điều kiện thị trường cụ thể; và
3. Các loại giao dịch nào hiệu quả trong từng môi trường thị trường khác nhau.

Chúng ta có thể nghĩ về khung tư duy của một nhà giao dịch như là cốt lõi của kế hoạch kinh doanh của họ: nó hướng dẫn việc ra quyết định trong điều kiện "rủi ro" và "phần thưởng" luôn thay đổi.

Như Michael Dell đã chỉ ra, chúng ta cần có một giấc mơ để thành công, và khung tư duy của chúng ta giúp hiện thực hóa giấc mơ đó trong thế giới thực.


Khối lượng giao dịch luôn thay đổi trên thị trường, điều này có nghĩa là những người tham gia thị trường cũng luôn thay đổi.

Độ biến động luôn thay đổi, dẫn đến việc các chuyển động của thị trường khác nhau về độ dài và cách chúng đảo chiều.

Sự tương quan cũng không bao giờ cố định, có nghĩa là những thứ chúng ta đang giao dịch có mức độ nhạy cảm khác nhau đối với các thị trường khác.

Nếu không có một khung tư duy để hiểu rõ môi trường hiện tại, chúng ta sẽ như một đội bóng không chuẩn bị kỹ lưỡng cho trận đấu, một đội bóng không nghiên cứu đối thủ trước khi ra sân.

Bạn có thể tưởng tượng việc chuẩn bị cho một trận bóng đá ngoài trời mà không hiểu điều kiện thời tiết có thể xảy ra vào thời điểm diễn ra trận đấu không? Hay chuẩn bị cho một trận bóng mà không nghiên cứu xem đối thủ thay đổi cách sắp xếp và chiến lược tấn công/ phòng thủ như thế nào?



Đây là lý do tại sao việc có người hướng dẫn lại quan trọng đối với sự phát triển của một nhà giao dịch. Khi chúng ta tiếp xúc với nhiều người hướng dẫn khác nhau, chúng ta sẽ tiếp thu được các khung tư duy khác nhau và cuối cùng tổng hợp chúng thành của riêng mình.

Chúng ta phát triển tâm lý giao dịch tích cực của chính mình khi mở rộng và đào sâu sự hiểu biết về những việc cần làm và lý do chúng ta làm điều đó.

Hãy nhìn vào các nhóm đang được hướng dẫn tích cực như SMB Capital; BearBull Traders; và My Investing Club. Tất cả đều có nhiều người hướng dẫn giúp các nhà giao dịch đang phát triển có thể tiếp thu và nắm vững một khung tư duy để ra quyết định trong điều kiện không chắc chắn. Kết quả của việc hướng dẫn này, cho cả nhà giao dịch cũng như cầu thủ bóng đá, là điều mà Mike Bellafiore gọi là "playbook" (cẩm nang giao dịch).




Nếu bạn nghe cuộc trò chuyện giữa một huấn luyện viên bóng rổ và một cầu thủ, bạn sẽ nghe thấy khá nhiều về cách chơi trận đấu. Huấn luyện viên có thể nói về việc lùi về phòng thủ, nỗ lực hơn để chiếm vị trí trong những pha bật bóng, hoặc thực hiện cú ném có xác suất cao, nhưng nội dung cuộc trò chuyện sẽ xoay quanh việc cải thiện cách chơi. Bất cứ vấn đề tâm lý nào cần được giải quyết sẽ được lồng ghép vào trong việc huấn luyện kỹ năng thi đấu.

Ví dụ, nếu một cầu thủ không thực hiện cú ném có xác suất cao ở đỉnh của vòng cung, huấn luyện viên sẽ giải quyết khía cạnh tâm lý bằng cách khẳng định rõ ràng rằng ông tin tưởng bạn và rằng bạn sẽ không bao giờ bị trách móc vì đã bỏ lỡ cú ném có xác suất cao. Huấn luyện viên thậm chí có thể thêm rất nhiều cú ném từ đỉnh vòng cung vào buổi tập ném bóng tiếp theo. Việc huấn luyện như thế này thực chất rất liên quan đến tâm lý, nhưng trong bối cảnh thực tế của trận đấu.



Điều kỳ lạ là tâm lý giao dịch hiếm khi được tiếp cận theo cách như vậy. Tôi thấy thật thú vị và đáng tiếc là hiếm khi nghe một huấn luyện viên giao dịch nói về việc giao dịch thực tế. Giống như trò chơi trong đầu nhà giao dịch hoàn toàn tách biệt khỏi trò chơi trading, và bằng cách nào đó, một cách kỳ diệu, hai thứ này được cho là sẽ hội tụ lại. Tôi không thể nghĩ ra bất kỳ lĩnh vực hiệu suất nào khác mà tâm lý lại bị tách rời hoàn toàn khỏi bối cảnh như vậy.

Trong những tuần tới, tôi sẽ quay lại giao dịch thường xuyên và, đúng vậy, tôi sẽ xem xét lại hiệu suất của mình và tự huấn luyện bản thân mình. Bạn có thể chắc chắn rằng tôi sẽ không tự khích lệ bản thân bằng những câu khẳng định tích cực; cũng sẽ không nói một cách chung chung rằng "Hãy tuân thủ quy trình và giao dịch có kỷ luật".

Tôi sẽ xem lại từng giao dịch giống như cách một huấn luyện viên bóng rổ xem lại video trận đấu cùng đội bóng. Khi làm như vậy, tôi sẽ giải quyết vấn đề tâm lý của mình trong bối cảnh những gì đã làm tốt và những gì cần cải thiện. Đó chính là ý nghĩa của việc luyện tập có chủ đích.

Tôi rất mong được chia sẻ những gì mình học được, cả về thị trường lẫn tâm lý học!

Hãy bắt đầu với việc giao dịch.


Khung tư duy của tôi về trading là chia thị trường thành ba yếu tố chính:

• Xu hướng
• Chu kỳ dài hạn
• Chu kỳ ngắn hạn

Các giao dịch được thực hiện dựa trên giả định rằng các yếu tố xu hướng và chu kỳ gần đây nhất của thị trường sẽ tiếp diễn trong tương lai gần. Giả định này, được gọi là tính "ổn định", dựa trên việc đánh giá sự ổn định của người tham gia thị trường từ giai đoạn này sang giai đoạn khác. Vì lý do đó, tôi sẽ giao dịch vào những thời điểm nhất định (những thời điểm có xu hướng ổn định/đều đặn trong lịch sử) và tránh giao dịch vào những thời điểm khác.

Biểu đồ hành động giá mà tôi theo dõi được dựa trên các sự kiện, không phải thời gian. Khi chúng ta nhìn vào các cây nến trên biểu đồ được tính bằng khối lượng, giao dịch, hoặc tick, chúng ta tạo ra các chuỗi dữ liệu ổn định hơn. Điều này cho phép chúng ta tìm thấy hành vi chu kỳ đều đặn hơn trên thị trường.


Xu hướng và chu kỳ là hai chiều chính của hành vi thị trường. Chiều thứ ba là luân phiên (rotation). Hầu hết các thị trường đều thể hiện một yếu tố luân phiên, trong đó một số ngành và lĩnh vực trong thị trường mạnh hơn tương đối; trong khi các ngành khác lại yếu hơn. Xu hướng xác định hướng giao dịch; chu kỳ xác định thời điểm giao dịch. Luân phiên là yếu tố quan trọng để xác định giao dịch cái gì. Một phần đáng kể của lợi nhuận tổng thể đến từ việc giao dịch đúng công cụ.

Lưu ý rằng, trong một thị trường có sự luân phiên mạnh mẽ, các giao dịch có thể được cấu trúc theo cách tương đối—mua các phân khúc thị trường mạnh nhất, bán các phân khúc yếu nhất—để tạo ra các giao dịch đi theo xu hướng.

Cũng có những tình huống mà độ biến động được định giá rẻ trong một thị trường có tiềm năng cho một động thái có xu hướng lớn. Cấu trúc ý tưởng giao dịch bằng các hợp đồng quyền chọn có thể mang lại phần thưởng đặc biệt hấp dẫn so với rủi ro.

Cấu trúc giao dịch là chiều thứ tư của giao dịch. Một phần đáng kể của lợi nhuận đến từ việc cấu trúc tối ưu ý tưởng giao dịch.

Cuối cùng, tôi tìm cách mua vào tại đáy chu kỳ trong thị trường tăng giá và bán ra tại đỉnh chu kỳ trong thị trường giảm giá. Một cách quan trọng mà tôi xác định các đáy và đỉnh tiềm năng là bằng cách xác định các khu vực hoạt động thị trường, nơi những người bán đã chiếm ưu thế nhưng không thể đẩy thị trường xuống thấp hơn, và nơi những người mua đã chiếm ưu thế nhưng không thể nâng thị trường lên cao hơn.

Nói tóm lại, chúng ta phát triển về mặt tâm lý bằng cách làm những điều khác biệt. Không có sự phát triển tâm lý nào có ý nghĩa mà không đi kèm với hành động.

Tâm lý giao dịch hỗ trợ hiệu suất của chúng ta, nhưng có một khung tư duy vững chắc sẽ củng cố tâm lý giao dịch của chúng ta!


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà