Tại sao với trader, trí tuệ cảm xúc (EQ) lại quan trọng hơn trí tuệ thông minh (IQ)?

Xin chào cả nhà!

Trong thế giới trading, niềm tin rằng trí thông minh cao đảm bảo thành công là một quan niệm sai lầm phổ biến.

Nhiều người, đặc biệt là những người mới bắt đầu, cho rằng kỹ năng phân tích xuất sắc, kiến thức sâu rộng, hoặc IQ cao sẽ tự động dẫn đến khả năng giao dịch vượt trội.

Nhưng thực tế lại khác xa:

Trading là một hoạt động liên quan đến hiệu suất — một "trò chơi" xoay quanh việc quản lý rủi ro, và đồng thời phải đối diện với những cảm xúc mà "rủi ro" mang lại.



Bộ kỹ năng cần thiết để thành công trong trading nằm ở những kỹ năng EQ mềm, giúp bạn duy trì sự bền bỉ, bình tĩnh và kiểm soát để có thể nhận diện, chấp nhận và quản lý rủi ro một cách hiệu quả.

Để quản lý rủi ro thành công, cần có sự kết hợp độc đáo của các phẩm chất từ chỉ số EQ, bao gồm khả năng phục hồi cảm xúc, kỷ luật cảm xúc, trực giác, sự tò mò, khả năng cảm nhận và phân tích, sáng tạo, và kỹ năng nhận dạng các mô hình, cùng nhiều đặc điểm tương tự khác như khả năng "buông bỏ" và "bước tiếp".

Sự kết hợp tinh tế giữa các kỹ năng tâm lý và kỹ thuật này chính là yếu tố phân biệt những trader thành công với những người gặp khó khăn trên thị trường.



Như Victor Sperandeo, người nổi tiếng với biệt danh Trader Vic, đã từng nói:

"Chìa khóa để thành công trong trading là kỷ luật cảm xúc. Nếu trí thông minh là chìa khóa, đã có nhiều người kiếm tiền từ trading hơn nhiều."

Nhấn để mở rộng...

Lầm tưởng về trí thông minh trong trading

Các câu chuyện văn hóa thường đề cao trí thông minh, IQ, như là yếu tố quyết định chính của thành công, khiến nhiều trader mới tin rằng họ chỉ cần phân tích thị trường và nghiên cứu kỹ lưỡng.

Tuy nhiên, trading không chỉ dựa vào trí thông minh thuần túy mà còn đòi hỏi khả năng đối phó với sự bất định, quản lý rủi ro, và xử lý căng thẳng cảm xúc trong những khoảnh khắc quan trọng.

Mặc dù trí thông minh có thể giúp nhận diện và xây dựng chiến lược, nhưng chính trí tuệ cảm xúc và kỷ luật bản thân mới là những yếu tố giúp trader thực hiện chiến lược đó một cách hiệu quả.



Nhìn lại hành trình của Steve, đồng sáng lập AlphaMind, người đã dành gần 25 năm làm trader chuyên nghiệp trước khi chuyển sang làm huấn luyện viên hiệu suất cho các trader. Nửa đầu sự nghiệp của ông được đánh dấu bằng một vài thành công nổi bật nhưng xen kẽ là những giai đoạn hoạt động trung bình, điều này cuối cùng đã gây khó khăn cho ông. Ngược lại, nửa sau của sự nghiệp—một phần nhờ vào việc được huấn luyện—lại mang đến thành công ổn định và bền vững. Steve đã phát triển được khả năng chấp nhận rủi ro và học cách đón nhận sự bất định, đồng thời chấp nhận thực tế của việc thất bại.

Điều gì đã giúp Steve thay đổi như vậy?

Steve cho biết có nhiều yếu tố góp phần, nhưng cuối cùng là do thay đổi trong tư duy. Trong nửa đầu sự nghiệp, ông hành động như một "nhà phân tích" tham gia giao dịch. Trong nửa sau sự nghiệp, ông đã chuyển mình thành một "người chấp nhận rủi ro", sử dụng phân tích để hỗ trợ quyết định của mình. Sự thay đổi tinh tế nhưng sâu sắc này trong tư duy và thái độ đối với bản thân đã giúp nâng cao hiệu suất của Steve lên một tầm cao mới.

Sức bền cảm xúc: Nền tảng của thành công trong trading

Sức bền cảm xúc là yếu tố quan trọng trong trading, giúp cá nhân vượt qua các thất bại và tổn thất trong khi vẫn giữ vững mục tiêu dài hạn.

Với sự biến động của thị trường dưới nhiều hình thức, trader chắc chắn sẽ đối mặt với các khoản lỗ, những khoảnh khắc nghi ngờ bản thân, những phút giây phấn khích và cảm giác bất khả chiến bại.

Những trader thành công có khả năng hồi phục từ những thách thức này, học hỏi từ sai lầm của họ, và điều chỉnh chiến lược cũng như quy trình của họ phù hợp.

Tại AlphaMind, sự bền bỉ và kiên cường luôn xuất hiện ở những trader thành công nhất trong các chương trình huấn luyện, bất kể phong cách giao dịch của họ có là gì.

Mặc dù họ gặp phải không ít thất bại và tổn thất giống như những người khác—thậm chí có thể nhiều hơn do sẵn sàng đối mặt với sự bất định—nhưng họ vẫn kiên định với quy trình của mình và tiếp tục tham gia thị trường.

Sự tập trung này giúp họ không bị thôi thúc phản ứng một cách bốc đồng hoặc bị áp đảo bởi những kết quả ngắn hạn. Bằng cách tránh các phản ứng “chiến hay chạy”, họ duy trì một cách tiếp cận chủ động, thúc đẩy sự phát triển cá nhân và chuyên nghiệp, điều này cuối cùng được phản ánh trong hiệu suất của họ.



Mark Randall, đồng sáng lập AlphaMind, có thể chứng minh cho sức mạnh của những phẩm chất EQ này, và rủi ro khi không có chúng. Sau khi tạo ra và triển khai chương trình đào tạo Mindfitness cho các trader, ông nhận thấy rằng trong số hàng nghìn người tham dự, các trader nam thường ẩn sau một bề ngoài là “Tôi ổn”, “Tôi biết đủ” và một lòng can đảm giả tạo khi đối mặt với áp lực cực độ, trong khi thực tế họ không hề ổn và cũng không sẵn sàng thừa nhận yếu đuối để yêu cầu sự giúp đỡ.

Mark từng chứng kiến một trader đã phải rời khỏi thị trường trong nhiều tháng chỉ vì không thể đối phó với áp lực và không dám nói “Tôi cần sự giúp đỡ”.

Các nữ trader thường có sự cân bằng tốt hơn giữa IQ và EQ và được biết đến rộng rãi là những người quản lý cảm xúc giao dịch tốt hơn và thoải mái hơn khi yêu cầu sự giúp đỡ khi gặp rủi ro.

Vai trò của kỷ luật cảm xúc

Kỷ luật cảm xúc là khả năng nhận biết và kiểm soát cảm xúc và hành vi của bản thân, đặc biệt trong các tình huống căng thẳng. Điều này bao gồm việc duy trì sự tập trung và thực hiện kế hoạch giao dịch dù cảm xúc có dao động.

Những người có thể duy trì kỷ luật cảm xúc thường không bị cuốn vào các hành vi bốc đồng như giao dịch quá mức, cố gắng gỡ lỗ hoặc giao dịch chỉ vì muốn hành động.

Bằng cách rèn luyện kỷ luật này, các trader có thể tập trung khả năng tư duy, cả IQ và EQ, vào các quy trình cốt lõi và chiến lược đã thiết lập, từ đó gia tăng cơ hội thành công. Nói cách khác, họ cân bằng tốt hơn vai trò của mình như những “nghệ sĩ trình diễn”.

Điều quan trọng cần làm rõ là trí tuệ cảm xúc (EQ) không đồng nghĩa với tính cảm xúc, tức là mức độ mà một người thể hiện cảm xúc của mình.

Thực tế, một số trader thành công nhất lại có mức độ cảm xúc cao, điều này cho phép họ cảm nhận trực giác về động thái của thị trường, xác định cơ hội và nhận diện các mô hình. Tuy nhiên, những trader này cũng đã tìm ra cách hiệu quả để kiềm chế cảm xúc và duy trì cả kỷ luật cảm xúc lẫn khả năng phục hồi. Sự cân bằng này cho phép họ tận dụng sức mạnh cảm xúc của mình trong khi tránh được các quyết định bốc đồng có thể làm suy yếu thành công trong trading.

Tầm quan trọng của khả năng cảm nhận

Trading không chỉ là việc phân tích biểu đồ và con số; nó còn đòi hỏi trader phải hòa mình vào tâm lý thị trường.

Khả năng cảm nhận bao gồm việc hòa nhập vào thị trường, cảm nhận tâm lý, nhận biết những thay đổi nhỏ trong tâm lý thị trường, nhận ra sự thay đổi trong thanh khoản, xác định các mô hình nhanh hơn người khác, và liên tục đánh giá tâm trạng thị trường hiện tại. Khả năng này cho phép trader đưa ra quyết định chủ quan mà không cần phải dựa hoàn toàn vào phân tích trí tuệ hoặc dữ liệu đã được xác nhận.

Trong số những trader hàng đầu mà Alphamind đã huấn luyện—từ các quỹ đầu cơ, prop trader, đến các nhà giao dịch hàng hóa và cả những nhà giao dịch nhỏ lẻ— thì đặc điểm chung của họ chính là khả năng cảm nhận mạnh mẽ, thường đi kèm với kỹ năng nhận dạng mô hình tinh tế, cùng với quy trình quản lý rủi ro rõ ràng.

Trí tuệ cảm xúc quan trọng hơn trí tuệ thông minh

Warren Buffett từng nói:

"Nếu bạn có IQ 150, hãy bán 30 điểm cho người khác. Bạn cần thông minh, nhưng không cần phải là thiên tài."

Ông cũng nhấn mạnh rằng "phẩm chất quan trọng nhất đối với một nhà đầu tư là tính khí, không phải trí tuệ."



Những phẩm chất mà chúng ta đã thảo luận—sự bền bỉ cảm xúc, kỷ luật cảm xúc và khả năng cảm nhận—minh họa những phẩm chất trí tuệ cảm xúc về cơ bản có thể phục vụ một trader như thế nào.

Mặc dù IQ có tầm quan trọng, nhưng EQ mới là yếu tố thay đổi cuộc chơi. Rốt cuộc, trading không chỉ là việc phân tích, dự đoán hay đánh giá định lượng; mà nó cơ bản là một trò chơi rủi ro, nơi mà tỷ lệ cược sẽ nghiêng về phía những trader đã đầu tư vào việc phát triển EQ của họ!


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà