Tâm lý là con át chủ bài trong trading? Đây là lý do thực sự...

Xin chào cả nhà!

Brett Steenbarger là Phó Giáo sư Lâm sàng về Khoa học Tâm thần và Hành vi tại Đại học Y khoa SUNY Upstate ở Syracuse, NY. Ông là huấn luyện viên hiệu suất cho các nhà quản lý và nhà giao dịch danh mục đầu tư của quỹ phòng hộ và đã viết nhiều cuốn sách về tâm lý giao dịch.

Ngoài ra, Steenbarger cũng đã viết hàng chục chương sách và bài viết về chủ đề các phương pháp tiếp cận ngắn gọn để thay đổi nhận thức, hành vi và cảm xúc.

Với tư cách là tác giả của blog TraderFeed, ông đề cập đến tâm lý của các nhà giao dịch và thị trường, nhấn mạnh vào nghiên cứu và ứng dụng gần đây trong tâm lý học và tài chính hành vi.

Sau đây là bài đăng trên blog TraderFeed của ông về chủ đề "Tại sao tâm lý lại là yếu tố trọng tâm trong trading?". Mời các bạn cùng mình khám phá góc nhìn của một Tiến sĩ về Tâm lý học nhé!


Trong cuộc chiến trading, nỗi ám ảnh lớn nhất với mỗi trader không đến từ những con số hay các phân tích phức tạp, mà là từ bên trong chính mình: tâm lý.

Nhiều trader nhận ra rằng, để thành công, họ không chỉ cần nỗ lực học hỏi về phương pháp giao dịch, mà còn phải thay đổi chính bản thân mình.

Tâm lý đã trở thành trụ cột trong hành trình này, bởi vì trading đòi hỏi một loạt thay đổi liên tục và sâu sắc.

Thị trường đi ngược với bản năng con người

Thống kê chỉ ra rằng, phần lớn các trader thua lỗ bởi những quyết định mang tính cảm xúc. Đó là bởi vì thị trường thường đi ngược lại với những bản năng bên trong chúng ta.

• Khi thị trường đang lao dốc và nhiều người hoảng sợ, bản năng sinh tồn kéo chúng ta về phía "SELL" nhanh nhất có thể.
• Khi thị trường tăng vào giai đoạn cao nhất, ta cảm thấy sợ bị bỏ lỡ (FOMO), với động lực "BUY" để tham gia vào.

Tuy nhiên, những lựa chọn này thường dẫn đến thất bại.

Trading đòi hỏi chúng ta vượt qua bản năng này, để đi ngược lại dòng chảy tâm lý. Ta cần một suy nghĩ kỷ luật, biết đối diện với nỗi sợ hãi và kiềm chế sự phấn khích. Để làm được điều đó, ta phải thay đổi cách ta suy nghĩ và đánh giá các tình huống.

Thị trường luôn thay đổi

Không những bản thân chúng ta cần thay đổi, mà còn phải đối mặt với một thị trường luôn "thay da đổi thịt":

• Đôi khi, thị trường cho ta thấy xu hướng có động lượng (momentum), trong khi lúc khác, nó lại đảo chiều về vị trí trung bình (mean reversion).
• Có thời điểm thị trường biến động lớn, cho phép ta thu lợi nhuận đáng kể, nhưng cũng có những giai đoạn yên ổn, buộc ta phải chấp nhận cách tiếp cận dè dặt hơn.

Việc thay đổi bản thân để phù hợp với một thị trường cố định đã là điều khó khăn, nên việc liên tục thay đổi để theo kịp nhịp điệu của thị trường sẽ còn đòi hỏi sự linh hoạt đặc biệt.

Đó là lý do tại sao tâm lý lại quan trọng đến vậy: Để giao dịch thành công, ta phải thay đổi nhanh như cách thị trường thay đổi!

Làm thế nào để thay đổi?

Khi nhận ra trading là một quá trình thay đổi liên tục, câu hỏi quan trọng bây giờ là: "Làm thế nào để thay đổi?"

Sự thay đổi đó không đơn thuần là việc động viên bản thân hay đánh lừa tâm trí bằng những suy nghĩ tích cực. Thay vào đó, sự thay đổi đến từ những trải nghiệm mới mà chúng ta hấp thụ.

Chẳng hạn, nếu bạn muốn trở thành một trader kiên nhẫn, việc ghi chú nhắc nhở hay viết nhật ký có thể hữu ích đó. Tuy nhiên, sự kiên nhẫn thực sự chỉ được hình thành khi bạn trải nghiệm chính mình như một con người kiên nhẫn.

Bạn có thể dành thời gian làm gia sư cho con khi chúng gặp khó khăn với bài tập về nhà, hoặc đầu tư công sức và thời gian vào việc trồng một khu vườn. Từng việc làm nhỏ, đều cần sự kiên nhẫn trong các khía cạnh khác nhau của cuộc sống.

Tương tự, chúng ta không thể trở thành những người chấp nhận rủi ro hơn trong trading nếu cuộc sống hàng ngày đầy nỗi lo lắng và sự né tránh.

Chúng ta cũng không thể có tổ chức và kỷ luật trong trading nếu đời sống cá nhân của mình quá lộn xộn.

Mỗi khía cạnh trong cuộc sống, nếu được nhìn nhận đúng cách, đều là cơ hội để phát triển năng lực giao dịch mà chúng ta mong muốn.

Trading là hành trình phát triển bản thân

Khi chúng ta đối mặt với những thử thách trong trading, đó không chỉ là cơ hội để trở thành một trader giỏi hơn, mà còn là cơ hội để chúng ta phát triển bản thân.

Muốn trở thành một trader thành công, bạn cần rèn luyện các phẩm chất như kiên nhẫn, kỷ luật, chấp nhận rủi ro, và tư duy phân tích. Những phẩm chất này không chỉ có ích trong trading, mà còn trong các khía cạnh khác của cuộc sống.

Ví dụ:

• Nếu bạn muốn rèn luyện khả năng tổ chức, hãy bắt đầu từ những việc nhỏ trong cuộc sống: sắp xếp lại không gian làm việc, lập kế hoạch hàng ngày hoặc quản lý tài chính cá nhân.
• Nếu bạn muốn học cách kiểm soát cảm xúc, hãy thực hành trong những tình huống đời thường, chẳng hạn như giữ bình tĩnh khi gặp mâu thuẫn hoặc làm chủ bản thân trước những cám dỗ.

Mỗi ngày, bạn có thể đặt ra cho mình một mục tiêu nhỏ, như kiểm soát cảm xúc khi giao dịch hoặc tập trung hơn trong công việc. Những thay đổi nhỏ này, khi được thực hiện liên tục, sẽ tạo ra sự thay đổi lớn.

Như người ta vẫn thường nói: "Người chuyển núi bắt đầu bằng việc dỡ những hòn đá nhỏ."

Lời kết: Trading và ý nghĩa sâu xa hơn

Tâm lý không chỉ là yếu tố phụ trợ trong trading, mà là nền tảng quyết định sự thành bại của trader. Khi bạn hiểu rằng trading không chỉ dừng lại ở việc phân tích biểu đồ hay đọc các chỉ số, mà còn là việc thay đổi bản thân để thích nghi với thị trường, bạn sẽ nhận ra rằng, đó thực sự là một hành trình để phát triển cá nhân.

Hãy nhìn nhận trading như một cơ hội để bạn hoàn thiện bản thân. Những thách thức trong trading có thể giúp bạn trở thành người kiên nhẫn hơn, kỷ luật hơn và linh hoạt hơn. Và những phẩm chất này không chỉ giúp bạn thành công trên thị trường, mà còn mang lại giá trị lâu dài trong cuộc sống cá nhân của bạn.

Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ. Mỗi ngày là một cơ hội để cải thiện, để học hỏi và để trưởng thành. Trading, suy cho cùng, không chỉ là để kiếm tiền, mà còn để trở thành phiên bản tốt nhất của chính bạn!


Đừng quên THẢ TIM, SHARE VÀ COMMENT để ủng hộ mình nhiều hơn nữa nhé!! Nice day cả nhà