Từ vụ bắt 'trùm' đường dây cá cược tỷ giá Bitcoin tới 2.000 tỷ đồng: Căn cứ nào để khởi tố vụ án?

Mới đây, Công an tỉnh Hải Dương đã khởi tố, bắt giam Nguyễn Tuấn Anh và 12 bị can tham gia đường dây cá cược tỷ giá Bitcoin tới 2.000 tỷ đồng. Điều khiến nhiều người băn khoăn là pháp luật hiện hành không có quy định liên quan đến tiền ảo, thì căn cứ để khởi tố vụ án này là gì?

Theo cơ quan điều tra, Nguyễn Tuấn Anh (SN 1990, trú tại Khu đô thị Times City, quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội) mua mã code của sàn giao dịch quyền chọn nhị phân trên mạng Internet, đặt tên là sàn Vitsa, sau đó lôi kéo nhiều đối tượng tham gia làm cấp dưới cho mình.

Các đối tượng đã phát triển hệ thống đa cấp tại địa bàn tỉnh Hải Dương, thành phố Hà Nội và một số tỉnh, thành khác để trực tiếp đánh bạc và tổ chức đánh bạc bằng hình thức cá cược trên sàn Vitsa tại địa chỉ website: vista2.trade

Người tham gia đánh bạc trên sàn Vitsa thông qua đặt cược thắng, thua dựa theo biểu đồ lên, xuống của tỷ giá đồng tiền ảo Bitcoin; mức đặt cược thấp nhất là 1 USDT/ 1 lần (1 USDT có giá trị tương đương 1 đô la Mỹ).

Tính từ 29/12/2021 - 8/4/2022, tổng số tiền giao dịch đặt cược của người tham gia đánh bạc trên sàn Vitsa do đường dây của Tuấn Anh tổ chức lên tới gần 2.000 tỉ đồng.

Trả lời câu hỏi “khi pháp luật hiện hành không có quy định liên quan đến tiền ảo thì căn cứ để khởi tố các vụ án lừa đảo tiền ảo là gì”, Luật sư Nguyễn Thị Thu - Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, bản chất tiền ảo không phải là một loại hàng hóa mà là một đồng tiền, có tính chất của một phương tiện thanh toán. Pháp luật Việt Nam chưa có quy định cụ thể về tiền ảo và cũng chưa cho phép lưu hành loại tiền này trên thị trường.


Dù việc sở hữu một số tiền ảo không phải là hành vi vi phạm pháp luật, nhưng nếu tổ chức, cá nhân sử dụng tiền ảo này để làm phương tiện thanh toán là trái quy định. Theo khoản 6 Điều 26 Nghị định 88/2019/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, việc phát hành, cung ứng, sử dụng các phương tiện thanh toán không hợp pháp sẽ bị xử phạt hành chính từ 50 - 100 triệu đồng.

Nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm, cá nhân vi phạm sẽ bị xử lý hình sự về tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" theo Điều 206 BLHS 2015 sửa đổi.

Nếu có dấu hiệu cho thấy cá nhân sử dụng tiền ảo để lừa đảo, dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác, thì vẫn có thể xử lý theo quy định. Căn cứ để khởi tố phụ thuộc vào tính chất hành vi vi phạm và việc lợi dụng tiền ảo - một phương tiện thanh toán chưa được pháp luật công nhận.

Điều 174 BLHS 2015 về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định, người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác, tuỳ theo tính chất mức độ của hành vi và hậu quả gây ra sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến chung thân.

Để xử lý nghiêm các hành vi vi phạm liên quan đến tiền ảo, cơ quan chức năng sớm có quy phạm pháp luật để điều chỉnh loại phương tiện thanh toán này, đồng thời tăng cường kiểm tra phát hiện, xử lý nghiêm đối tượng vi phạm nhằm đảm bảo tính răn đe - Luật sư Thu nhấn mạnh.